İranın növbəti həmləsi: nə baş verir?
05-05-2023 [15:19]
Turan Rzayev,
Politoloq
***
İran Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyindən 2 nəfər, Təbrizdəki Baş Konsulluğundan da 2 nəfər olmaqla, 4 azərbaycanlı diplomatı “persona-non-qrata” (arzuolunmaz şəxs) elan edib.
Tehrandakı səfirliyimizdə diplomat fəaliyyət göstərmədiyi üçün Təbrizdəki Baş Konsulluğumuzun 2 diplomatını ölkədən çıxarıb.
Nə baş verir?
İranın son zamanlar Azərbaycanla siyasi gərginliyin azaldılması istiqamətində səylər göstərməsi diqqət çəkirdi. Xüsusilə diplomatik kanallar vasitəsilə gedən danışıqlar və “Hüseyniyyun” qruplaşmasının rəhbərləri Tohid İbrahimbəyli və Orxan Məmmədovun Qum şəhərində saxlanılması tərəflər arasında münasibətlərin normallaşa biləcəyinə ümidləri artırmışdı. Lakin Tehran qısa zaman sonra münasibətlərin normallaşmasında səmimi olmadığını bəlli etdi. Tohid İbrahimbəyli və Orxan Məmmədovun azadlığa buraxılması bunun ilk göstəricisi oldu.
Rəsmi Bakı həmin şəxslərin ekstradisiyasını gözlədiyi halda Tehranın onları azadlığa buraxması İranın münasibətləri normallaşdırmaqda səmimi olmadığını göstərdi.
4 azərbaycanlı diplomatın “persona-non-qrata” elan edilməsi isə iki ölkə arasında münasibətlərinin gərgin olaraq qaldığını göstərir.
İranın revanşı
Azərbaycanlı diplomatların “persona-non-qrata” elan edilməsi gözlənilirdi. Belə ki, səfirliyimizə terror hücumundan bir müddət sonra İranın ölkəmizdəki səfirliyinin 4 əməkdaşı Diplomatik Əlaqələr haqqında 1961-ci il Vyana Konvensiyası ilə ziddiyyət təşkil edən fəaliyyətinə görə “persona-non-qrata” elan edilib, ölkədən çıxarıldı.
Bu mənada İranın hazırda 4 azərbaycanlı diplomatı “persona-non-qrata” elan etməsi əslində İranın Bakıdakı Səfirliyinin 4 əməkdaşının “persona-non-qrata” elan edib ölkədən çıxarmasına bir cavabdır.
Prezidentin İranı ifşa etməsi
Bundan başqa 4 azərbaycanlı diplomatın “persona-non-qrata” elan edilməsi həm də İranın Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin mayın 3-də ADA Universitetinin təşkilatçılığı ilə Şuşada “Böyük Avrasiya geosiyasətinin formalaşması: keçmişdən bu günə və gələcəyə” mövzusunda dördüncü beynəlxalq konfransda çıxışı zamanı İran haqda dedikləri fonunda diqqət çəkir.
Belə ki, ölkə başçısı çıxışı zamanı İran-Azərbaycan münasibətlərinin hazırkı vəziyyəti ilə bağlı bir çox məqama toxundu və faktiki olaraq Tehranı onun terrorçu siyasətini ifşa etdi:
Birincisi, ölkə başçısı çıxışı zamanı Tehrandakı səfriliyimizə edilən hücum haqda danışarkən deyib ki, “Bir sıra ölkələrdə bizim təhlükəsizlik əməkdaşlarımız var, lakin yalnız İranda onlara silah gəzdirməyə icazə vermirlər. Bir sözlə, həmin şəxs səfirliyə daxil olduğu zaman təhlükəsizlik əməkdaşlarımız silahsız idi. Onun əlində “Kalaşnikov” avtomatı var idi”.
İranın səfirliyimizin əməkdaşlarına silah daşımağa icazə verməməsi hücum edən şəxsin isə “Kalaşnikov” avtomatı və “Molotov kokteyli” daşıması ciddi faktdır. Təsadüfi deyil ki, Prezident “Bunun əvvəlcədən təşkil olunmadığı ilə bağlı şübhə qalırmı?” sualını ünvanladı.
Bundan başqa Prezident hadisəni törədən şəxsin həmin gün mətbuata açıqlama verməsi, iki gün sonra hər hansı hüquqi prosedur olmasın deyə ruhi xəstə olduğunun açıqlanması faktlarına da toxundu.
İkincisi, Prezident millət vəkili Fazil Mustafaya edilən hücumda da İranı günahlandırıb. “Sonra Azərbaycanın parlament üzvünün birinə qarşı terror aktı törədildi və xoşbəxtlikdən Allah onu qorudu. O, sağ qaldı. Yenə də “Kalaşnikov” avtomatından ikimetrlik məsafədən altı dəfə atəş açıldı. O, ciddi şəkildə yaralandı. Bir neçə gündən sonra həmin qrup yaxalandı. Bizim hüquq-mühafizə qurumlarımız çox səmərəli işləyir. Biz gizləndiyi yerdən asılı olmayaraq, hər kəsi tapıb, məsuliyyətə cəlb edə bilirik. Onlar artıq “Kalaşnikov” avtomatını gizlətdiyi yeri də söylədilər, silah tapıldı. Bütöv dəstə ifşa edildi və ifadə verdilər ki, onlar göstərişləri İrandan alıblar” – Prezident deyib.
Görünür, ölkə başçısının son hadisələrdə faktlarla İranı günahlandırması və “İran “qırmızı xətti” keçdi” deməsi Tehranı bərk narahat edib.
Bu mənada 4 azərbaycanlı diplomatın “persona-non-qrata” elan edilməsi həm də Tehranın Prezidentin son çıxışına verdiyi reaksiya hesab eləmək olar.
Bakının cavab addımı
İranın diplomatlarımızı “persona-non-qrata” elan etməsinə Bakı səssiz qalmamalı, İranın ölkəmizdəki səfirlik və konsulluq əməkdaşlarını “persona-non-qrata” elan etməlidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, İranın ölkəmizdəki səfirliyi və konsulluğun əməkdaşlarının bir çoxunun Diplomatik Əlaqələr haqqında 1961-ci il Vyana Konvensiyası ilə ziddiyyət təşkil edən fəaliyyəti var.
MİA.AZ
Prezident İlham Əliyev Thonqlun Sisulitə məktub göndərib - Mətn
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Bakıda “Kalaşnikov” satmaq istəyən yevlaxlı tutuldu - FOTOLAR
BMT: "Qəzza xalqı ölüm, dağıntı və xəstəlik çəmbərində yaşayır" - "Ümidlər puça çıxdı"
AVRO-2024-də püşkatma: bu gün Türkiyənin rəqibləri müəyyənləşəcək
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Qəzzada daha 3 jurnalist həlak olub
Ərdoğan sammitdə: "Qəzzada baş verənlər müharibə cinayətidir"
“Azəriqaz” İB-nin rəsmisi: “Azəristilik” ASC və “Azəriqaz” İB arasında ciddi olaraq problem yoxdur” - VİDEO/FOTOLAR
BAKIDA SABİQ BANK RƏHBƏRİ HƏBS OLUNDU - Məhkəmə zalında
“Kənd Evi” İctimai iaşə müəssisəsinin fəaliyyəti dayandırılıb
Lavrov "vəziyyət çox ciddidir" dedi və..." - "Blinken və Borel buradan qaçdı, onlar qorxaqdır, ancaq mən buradayam!"
Qarabağ zonasında daha 7143 hektar ərazi minadan təmizlənib
Rusiya Müdafiə naziri: "Ukrayna 6 aylıq əks-hücumda 125 min əsgər və 16 min texnika itirib"
Naxçıvanda 11 məktəbə direktor təyin olunub - "25 vakant yer üçün 55 namizəd iştirak edib"
Əli Əsədov nazirliklərə tapşırıq verdi - Sərəncam
"Qalatasaray"ın keçmiş futbolçusu hər yerə arvadı ilə getdiyini dedi və... -"Onu nə döydüm, nə hədələdim..."
Elektron Təhlükəsizlik Xidməti ABŞ-ın “Fortinet” şirkəti ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb
Sahibə Qafarova Çexiyaya gedib
Rəsmi Moskva: "ABŞ mərkəzli dünyanın sonu yaxınlaşır" - "Dünya iqtisadiyyatı tək ABŞ deyil..."
Ceyhun Bayramov daha bir nazirlə müzakirə aparıb - Açıqlama
KASIBÇILIĞIN ÜZÜ QARA OLSUN...
İnfarkt keçirən basketbolçu aktiv idmana dönür - Açıqlama
Quterreş: "Qəzzada əməliyyatların başlamasına təəssüflənirəm"
Yalçın Hüseynovun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
MMC rəhbərinə KTN-də vəzifə verilib
BMT rəsmisi: "Yer üzündəki cəhənnəm Qəzzaya döndü"
TƏBİB: "Ölkədə qızılcaya yoluxma sayında artım müşahidə olunur"
Məşhur model lüt şəklini yaydı - FOTOLAR
Jurnalist Nərgiz Absalamova həbs edildi - Səbəb (Yenilənib)
“Digital.Azerbaijan” brendi təqdim olunub
Suriyada daha 2 terrorçu zərərsizləşdirilib
Azərbaycan Türkiyənin zəlzələ bölgəsinə növbəti yardım göndərib
Əlliyə yaxın şəxsi aldadan şəxs saxlanılıb
Tərtər rayonunda xeyli sayda sursat aşkarlanıb - FOTOLAR
"Azercell Telecom" BMT-nin Qlobal Sazişinə qoşulub
Türk aktrisa Səudiyyədəki tədbirə belə geyimdə qatıldı - FOTO