Fərid faciəsi...
02-05-2023 [09:35]
Zülfiyyə Mustafayeva
***
Bu idmançıların əksəriyyətinin başının bir hissəsi işləmir. Əlbəyaxa, xüsusilə agır döyüş növləri ilə məşgul olanlar bir ayrı təsnifatdı. Çoxu zamanla vəhşiləşir. Onlar nəinki idman zalında, heç evdə, camaat arasında da özünü apara bilmir. Əsəbi, danışıgını, sözünü bilməyən, savadsız, öz dilində yaza bilməyən bir axmaq dəstəyə çevrilirlər.
Mən əlində siqaret uşaqlara idman dərsi keçən məktəb müəllimləri görmüşəm.
Qız idmançılara “girişən” kişi məşqçilər görmüşəm.
Anasını-atasını, arvadını, uşagını döyüb öldürən idmançılar görmüşəm.
Siz də görürsünüz. Yarışda bıçaqlanan 16 yaşlı Turanın hələ qanı yerdə qalıb. Dünən də idman zalında 7 yaşlı uşagı işgəncə ilə öldürüblər.
Deyəcəksiniz ki, bu ölkədə hər gün kimisə öldürürlər. İdmanla nə əlaqə? Deyim: cünki idman saglamlıq, pis vərdişlərdən uzaq olmaqdı əslində. İdman gözəlllikdi, özünü ifadə etməkdi, qorumaqdı, bədənlə ruhun ahəngini yaratmaqdı əslində.
Bizim bəzi başı travmalı idmançılar isə karyeranı başa vurar-vurmaz, zala girib məşqçi olurlar. Onların idmanın gözəlliyindən anlayışı yoxdu. Nə olur olsun, beynəlxalq yarışlara uşaq çıxarıb ad qazanmaq istəyirlər.
Bu məşqçilərin psixoloji vəziyyətini yoxlayan da yoxdu. Niyə? Məktəbdə dərs deyən müəllimi az qala “feys kontrol”dan keçirirsiniz. Bəs zalda uşaqları təpiyinin altına salan məşqçiləri kim yoxlayacaq?
İdmanda sərtlik, intizam, gərgin məşqlər var, əlbəttə. Əlillik dərəcəsinə çatan travmalar da var. Xüsusilə indi müasir idman standartları çox amansız şəkildə, sürətlə dəyişdiyi üçün idmançıların rekord qazanmaq yaşı da il-ildən azalır. 10-15 il bundan əvvəl 20-22 yaşlı idmançıların qazandıgı nəticələri indi 13-14 yaşlı idmançılar göstərir. Faciədi. 13-14 yaşında rekordu yeniləmək üçün idman zalına 3 yaşında girməlisən. 18 yaşında da artıq əlil vəziyyətdə karyeranı başa vurursan. Bunu biz rus konkisürənlərinin timsalında gördük. 13-14 yaşında dünya rekordu vuran qızlar artıq karyerasını başa vurub və agır travmaları müalicə edirlər. 3-4 yaşında məşq zamanı trenerlərin vəhşiliklərindən də indi danışırlar.
Mən Sumqayıtda cüdo müəlimi deyilən adamın hərəkətlərinə dair kamera görüntüsünə zorla baxdım. Baxdıqca söydüm.
Tutaq ki, biz kişi yetişdiririk, ya nə bilim daha nələr. Siz diqqətlə baxın, orada kişilik dərsi, idman dərsi, məşq deyilən nəsə varmı? Yoxdu. Heç müəllim də yoxdu. Orada bir zombi var, ortada cövlan edir. Məni şoka salan uşaqlar oldu. Nə qədər rahat reaksiya verirlər. Deməli, adi haldı bunlar. Hələ ətrafdakıları demirəm.
Ümumiyyətlə, mənə biri desin ki, 7 yaşlı uşagı agır idman növünə qəbul etmək nə dərəcədə dogrudu? Ola bilər, gimnastika, üzgüçülüyə kiçik yaşlardan yönəltmək mümkündü. Amma 6-7 yaşlı uşaqları hansı agılla məşqçilər cüdo, sambo, güləş, karate, boks və bu kimi agır idman sahəsinə cəlb edirlər? Siz bir baxın, idman məşq elanlarına, 6-7 yaşlı uşaqları dəvət edirlər hər yerdə. Bu zalları və həmin məşqçiləri mütləq araşdırmaq lazımdı. Bu arada Cüdo Federasiyası da açıqlama verib, məlum olub ki, Mehman deyilən adam heç cüdo müəllimi-filan deyilmiş, hansısa zalda, hansısa başqa idmanın müəllimliyini edirmiş. Həmişə oldugu kimi, federasiyalar belə məsələlərdə vaxtında aradan çıxmagı bacarırlar.
Dünən uşagın işini malalamaga çalışıblar. Guya məşq zamanı olub-filan. Hələ uşagın ailəsini də inandırıblar buna. Agsaqqalları, hacıları yıgıb barışıga gediblər uşagın ailəsinin evinə. Nə vəhşi adamlar var dünyada. O barışıga gedənlərin balalarının başına gəlsin Fəridin müsibəti! Yaxşı ki, kamera görüntüləri varmış. Uşagın babası indi ayılıb. O görüntülərə baxandan sonra deyib ki, mənimlə heç kimsə barışıq edə bilməz.
Biz 16 yaşlı Turanın faciəsini unutmadıq. Hələ məhkəmənin nəyicəsini gözləyirik. O gün getmişdim. Turanın qohumlarının fəryadına qulaq asa bilmədim. Uşagı öldürən Səfixanov da yaxşı kökəlib. Qarın baglayıb. Qoçu kimi yellənə-yellənə gərdiş edir. Nə deyim? Əvvəllər içəridə kişilər vardı, belələrinin əyninə hamam xalatı geyindirib göndərirdilər məhkəməyə.
Belə çıxır, indi türmələrdə daha o kişilər qalmayıb. Ölənlər ölüb, onların da yerində deyəsən, dovşanlar oturub.
Türməyə gedən olsa, sözümü çatdırsınlar içəriyə.
MİA.AZ
Əməkdar artist Cavanşir Məmmədov vəfat edib
Medianın İnkişafı Agentliyi jurnalistlərə çağırış edib - Səbəb
Zakir Həsənov Quru Qoşunlarının generallarını topladı, tapşırıqlar verildi - MN-də müşavirə (VİDEO)
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
BMT-nin Baş katibindən Bakı ilə İrəvan arasındakı anlaşmaya reaksiya: "Razılaşmanı alqışlayırıq"
Bakıda 21 yaşlı oğlan 22 yaşlı qızı bıçaqladı
"Qazaxlı Alik"in oğlu Fuad Muradovun məhkəməsi başlayır
Blinkendən 4 kəndinin Azərbaycana qaytarılması haqda - Açıqlama
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Trampın məhkəməsinin qarşısında bir nəfər özünü yandırıb
Mətbuat katibi: "Dörd kəndin Azərbaycana qaytarılması çoxdan gözlənilən tarixi hadisədir"
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
Hal şahidləri ilə bağlı qanuna dəyişiklik olub
Uşaqların peyvəndlənməsi barədə əmr imzalanıb
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
Qəzzada daha 9 dinc fələstinli həlak olub
İLHAM ƏLİYEV MOSKVADAN SONRA ALMANİYAYA GEDƏCƏK - Tarix bəlli oldu
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
Prezident İlham Əliyev Rusiyaya gedir
“AzəriMed” QSC-lə bağlı məhkəmə qalmaqalı yaranıb
Partiya sədri özünə yeni müşavir təyin edib
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
Keşlədə saxta məhsullar istehsal edən sexlər aşkarlanıb
TOVUZDA ŞOK OLAY: 34 YAŞLI QADIN YANDIRILDI - 22 yaşlı oğlan tərəfindən (YENİLƏNİB)
G7 ölkələrindən rəsmi Bakı və İrəvana çağırış: "Gücdən istifadə etməmək, suverenliyə hörmət..."
Baş prokurorun Çinə işgüzar səfəri başa çatıb
Ceyhun Bayramov Fələstinin Baş naziri ilə telefonda danışdı - Nələr müzakirə olunub?
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
Azercell Böhran İdarəetmə Qrupu layihəsini elan edir
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
Türkiyədə güclü zəlzələ olub
Naxçıvanda yoxlama: 15 iş üzrə materiallar Baş Prokurorluğa və DTX-yə təqdim olunub
Xocavənddə fermada partlayıcı maddələr aşkarlanıb
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Kirayədə yaşayan BDU-nun tələbəsi özünü öldürüb (Yenilənib)
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO