Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
"Kəssam Tuqayları": "İsrailin 3 tankını məhv etdik"
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Ölən və yaralananlar var
RUİSYA İRANLA YENİ SAZİŞ İMZALAMAĞA HAZIRLAŞIR: "Bizim birlkdə böyük planlarımız var”
Putin Forumda Trampın hədəsindən danışdı: "Qərb Rusiyanı strateji cəhətdən məğlub etməyə çalışıb, lakin..."
Talişka "Fənərbağça" ilə razılaşmadığını deyir: "Xəbər yalandır"
ABŞ Kosmik Qüvvələri Tokioda hərbi bazaya qoşun yerləşdirib
Paşinyan: “Bizə Azərbaycanla heç bir müharibə qətiyyən lazım deyil" - "Məqsədimiz sülh müqaviləsini razılaşdırmaqdır, onun da..."
"Qaçqınkom”da inanılmaz qrant oyunları: Xaricdən gələn milyonlar kimlərin cibinə gedir? – ŞOK ADLAR
Hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovla bağlı qərar verildi - Yenilənib
“Əhmədli-Dərnəgül” marşrutu üzrə hərəkət edən qatarda nasazlıq yaranıb - Sərnişinlər düşürülüblər
Gürcüstanda müxalif liderlərindən biri saxlanılıb
Rəsmi Ankara: "Biz Tel Rıfat və Mənbicdə terrorçu istəmirik"
Türkiyə Ordusu İraqda 9 terrorçu zərərsizləşdirib
Bakıda məktəbli bıçaqlanıb - Açıqlamalar (Yenilənib)
Qida təhlükəsizliyi ilə bağlı cərimələr artırılır
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Sahibə Qafarova Mövlud Çavuşoğlu ilə görüşüb
Bu QHT-ləri üç min manatadək məbləğdə cərimə gözləyir
Afət Telmanqızına Qarabağda vəzifə verilib
Ceyhun Bayramovla İran XİN başçısının görüşündə iki hal - TƏHLİL
BİR QRUP VƏZİFƏLİ ŞƏXS SAXLANILDI - Prokurorluq detalları yaydı
Müdafiə Sənayesi Nazirliyi 6 milyon manat nizamnamə kapitalı ilə yeni şirkət yaradıb
Bakıda və rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
Gəncə Dövlət Regional Kollecinin direktoru vəzifədən çıxarılıb
Orxan Məmmədov: "E-KOB Evi" yaradılır
“Onsuz da bütün davaların sonu barışıqdır, barışsınlar”
Şuşa şəhərinə daha 48 ailə köçürülüb (Yenilənib)
Azərbaycan çempionatı keçiriləcək
Ədliyyə Nazirliyində daha bir təyinat olub
“Unibank”ın “Əjdaha lotereyasından narazılıq var - Şikayət + FOTO
Şura sədri Sahib Məmmədov intihar edib
Milli Məclisin plenar iclası ləğv olunub
Lionel Messi komanda yoldaşları ilə Bakıya gəlir - Bu tarixdə
CHP ilə MHP arasında gərginlik böyüyür - Özgür Özəl Baxçalının çıxışı yazılan vərəqi cırdı, qarşı tərəf "bu, əxlaqsızlıqdır" dedi
“Xəyyam Əhmədlinin müalicəsinə kömək etməyənlər sırasında kim adımı çəkirsə..." - Meyxana ustadı
Prezident İlham Əliyev Mövlud Çavuşoğlunu qəbul edib - FOTO
Bələdiyyə sədrinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb