Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Rəşad Nəbiyev ABŞ-da "Meta" rəsmisi ilə müzakirə aparıb - Açıqlama
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşdı
Bakıda "16-cı NATO günləri" keçirilib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
ÇİN ordusu hərəkətləndi - Rəsmi Pekin qonşu ölkəyə xəbərdarlıq etdi
Qara dənizlə Aralıq dənizində zəlzələlər oldu
Salyanda yeni çəkilmiş yol çöküb - VİDEO
606 nəfər hərbçi təmirli mənzillərlə təmin olunacaq
Nəriman Axundzadənin atası danışdı: "Bəzən ona göndərməyə pulum olmayıb, onun adamı Allahdır" - “Oğlumu tənqid eləməyə bir söz demirəm, ancaq..."
"Avroviziya"ın qalibi mükafatını geri qaytaracaq - Etiraz böyüyür
Yaponiyada zəlzələ oldu - 6,7 bal gücündə
Kamran Əsədova cinayət işi açılıb - Şok ittiham var
Prokurorluğa işə qəbulla bağlı müsabiqəyə yekun vurulub
Ali Məhkəmənin və Məhkəmə-Hüquq Şurasının kollektivi Ulu Öndərin xatirəsini yad edib - FOTO
Ayın 13-dən güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Yeni sədr: "İki hakim səhv qərar verib" - VİDEO
“Bank BTB”, “Yelo Bank”, “Unibank”... - Ramiz Mehdiyevlə Vahid Ələkbərovun bankları qırmızı çizgidə + CƏDVƏL
Futbol şərhçisi sərbəst buraxıldı - Mərc oyunları qalmaqalı
"Qalatasaray" prezidentindən İkardi haqda açıqlama: "Kim bizi vəfasızlıqda ittiham edə bilər"
“Bravo” 17 qəpiyə görə 4 min manat cərimələndi
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Sabahdan havanın temperaturu 5-7 dərəcə enəcək - Xəbərdarlıq
"Yuventus" müdafiəsini gücləndirmək istəyir
MSK-nın tərkibi dəyişməyəcək
Ədliyyə Nazirliyi bələdiyyə sədrinin müavini ilə sövdələşib
Partiya sədri: “Rafaellə uzun illərdir dostuq, bu məsələ bağlansın”
"Uzaq Şəhər"in "Pakizə"si cəsur pozada - FOTOLAR
"Qalatasaray" nigeriyalı oyunçu ilə anlaşıb
İcra başçısının müavini ilə dalaşan şəxs həbs olunub
Deputatlar toplanır: hansı qanunlar dəyişir? - SİYAHI
Ərdoğanla Putin görüşdü - Türkmənistanda
DTX rəisi və əməkdaşları Fəxri xiyabanda - VİDEO
İsrail Livanı bombalayıb - ""Hizbullah"ın mövqelərini vruruq"
Aparıcının telefonunda Baş redaktorun narkotik qəbul etməsini təsdiqləyən görüntü var? - Açıqlama
Mərkəzi Bankdan 500 manatlıq əsginasla bağlı - Açıqlama
Azərbaycan əhalisi artıb
Ağdərəyə daha 74 nəfər köçürülüb
Sabah yağış yağacaq
İsa Həbibbəylidən Ramiz Mehdiyevə bağlı - AÇIQLAMA
Prezident və birinci xanım Fəxri Xiyabanda - VİDEO, FOTOLAR
QARABAĞA NÖVBƏTİ KÖÇ OLUB
ABŞ Maduronun ailəsini "qaraladı" - Xanımı və qardaşı uşaqlarına sanksiya tətbiq olundu
"Beşiktaş" transfer danışıqlarına indidən başladı - Sergen Yalçın bu oyunçuya razılıq verdi
NATO-nun Baş Katibi: "Rusiyanın növbəti hədəfi bizik"