Neftin oynayan qiyməti və Azərbaycanın yol xəritəsi
13-11-2018 [17:38]
Şahin Cəfərli,
Politoloq
***
Konqresə seçkilər yenicə başa çatdı, amma 2020-ci il prezident seçkilərinin həyəcanı artıq Amerika cəmiyyəti və siyasi gündəmində hiss olunmağa başlayıb. Demokratların düşərgəsində qeyri-müəyyənlik hökm sürdüyü halda (namizədliyə çoxlu iddiaçı var), respublikaçıların namizədinin Tramp olacağı aydındır. (Başına bir iş gəlməsə.) Bu amil qısamüddətli perspektivdə neft bazarına təsir göstərəcək faktorlardan biri olacaq. Tramp çalışacaq ki, seçkilərə qədər neftin qiyməti yüksəlməsin, çünki bu, həm ABŞ daxilində yanacağın qiymətinin artmasına səbəb olur, həm də ümumilikdə ölkənin iqtisadi artım tempinə mənfi təsir göstərir.
Təsadüfi deyil ki, ötən həftənin son iş günü 70 dollardan aşağı düşən Brent neftinin qiyməti Səudiyyə Ərəbistanı energetika nazirinin verbal müdaxiləsi nəticəsində dünən yenidən bahalaşaraq 71 dolları ötdükdən sonra Tramp dərhal müdaxilə etdi. Səudiyyəli nazir bildirmişdi ki, ölkəsi dekabrda hasilatı 500 min barel azaldacaq və gələn il OPEC+ formatı üzrə hasilatın azaldılması ilə bağlı yeni qərar qəbul edilməsinə ehtiyac var. Tramp isə "tvit" ataraq hasilatı azaltmağa ehtiyac olmadığını və mövcud qiymətin hələ çox yüksək olduğunu söylədi. Bu açıqlamadan sonra neft yenidən ucuzlaşmağa başladı.
Təbii ki, ucuzlaşma təkcə Trampın mövqeyi ilə əlaqədar deyil, bunun fundamental səbəbləri var. Dünya iqtisadiyyatında inkişafın zəifləməsi, dollar indeksinin yüksəlməsi, eləcə də Rusiya və Səudiyyənin ötən at hasilatı artırması burada ciddi rol oynayır.
ABŞ neft sənayesindəki son gəlişmələrin üzərində isə xüsusi dayanmaq lazımdır. Ötən həftə ölkədə gündəlik hasilat 400 min barel yüksələrək 11,6 milyona çatdı. Bu, rekorddur. Bundan başqa, ABŞ-ın neft ehtiyatlarında (kommersiya) ardıcıl yeddinci həftə artım qeydə alındı. Eyni zamanda, son bir həftədə neft hasilatı üzrə aktiv qazma qurğularının sayı 12 ədəd artaraq 886-ya çatdı ki, bu da 2015-ci ilin martından bəri ən yüksək rəqəmdir.
Proqnozlara görə, ABŞ-da hasilat bu ilin sonuna qədər 11,8 milyona çatacaq. Gələn ilin ikinci yarısı - 2020-ci ilin əvvəllərində Texasın Permian hövzəsindən Meksika körfəzindəki neft emalı zavodlarına yeni boru kəmərlərinin çəkilməsi və yeni ixrac terminallarının istifadəyə verilməsi nəticəsində hasilatın 12,5 milyon bareli ötəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu gəlişmələri şist inqilabının ikinci mərhələsi adlandıranlar var.
Tramp bir tərəfdən də NOPEC (No Oil Producing and Exporting Cartels Act) layihəsini zopa kimi əlinin altında saxlayır ki, OPEC və Rusiya qiyməti yüksəltməkdə israr etsələr, onların "başına endirsin." Konqresə təqdim olunan bu qanun layihəsi neft hasilatı və ixracatı sahəsində kartelləşməyə (inhisara) yol verən ölkələrin cəzalandırılmasını nəzərdə tutur. Üstəlik, Xaşuqci cinayəti ilə bağlı məsələ də Səudiyyə üçün təhdid olaraq qalır.
Uzun sözün qısası, Azərbaycan hökuməti neftin qalxmasından sonra unudulan qeyri-neft sektorunun inkişafı və iqtisadiyyatın diversifikasiyası barədə yol xəritələrini gərək yenidən masaya qoysun.
SON XƏBƏRLƏR
"Müəllim sözünü düz yazmayan adamlarla sağollaşmışıq" - "Əgər şagird yaxşı öyrənmirsə, müəllimə niyə maaş verməliyik"
Türk F-16-sı Qara dənizdən gələn dronu vurub - MN açıqladı
Anar Ələkbərov Xalq şairi Ramiz Rövşənin evində qonaq olub - FOTO
DAHA BİR GENERAL VƏZİFƏDƏN ÇIXARILDI - Bəylər Eyyubovun qardaşı oğlu yola salındı (FOTO)
HAKAN FİDANIN ÜZÜ ƏMƏLİYYATLA DƏYİŞDİRİLİB? - Nazir canlı yayımda suala belə cavab verdi (VİDEO)
Türkiyə parlamentində Öcalanla bağlı qızğın mübahisə - Millətçi deputat "şərəfsizdir" dedi, DEM-lilər səs-küy saldı (VİDEO)
Hakan Fidan Qətərin Baş naziri ilə müzakirə aparıb - Qəzza ilə bağlı
Sabiq deputat Gültəkin Hacıbəyli deportasiya olunacaq - Türkiyədən
Vüqar Əhməd saxlanılıb? - Açıqlama
Çindən Azərbaycana gətirilmiş şüşə fincanlarda ağır metallar tapılıb - Rəsmi açıqlama yayıldı
İcra başçılarının oğlanları, nazir müavini... - General rütbəsi alanlar kimlərdir? (FOTO)
Lotereyanın şanslı qalibi “Zeekr 001”-in açarını təhvil aldı!
Qəzzada itkilər artıb
İsrail hərbçiləri Suriya ərazisində yeni post qurub
Gəlin qayınanasını boğaraq öldürüb? - Biləsuvarda... (Yenilənib)
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Hərbi ekspert "Kontakt home" məhkəməyə verdi: "Müştərilərini necə aldatdıqları, fırıldaqçılıq..."
Deputatın oğlu boşanır: gəlin fantastik təzminat və aliment tələb etdi, oğlu isə...
Azərbaycan Universitetində döşəmə çöküb - Bir tələbə xəsarət alıb
Türkiyə parlamentində gərginlik - Türkeşin qızı "O, qatil kimi gəbərəcək" dedi, ara qarışdı
Türkiyədə daha bir zəlzələ oldu - 4.2 bal gücündə
Burak Yılmaz istefa verdi
General, polkovnik... - Prezident bu şəxsləri təltif etdi (SİYAHI)
"Xəbər bizi olduqca sarsıtdı" - İlham Əliyev
İlham Əliyev altı ölkə ilə viza ləğvi barədə sazişləri təsdiqləyib
Yeni Təşkilat Komitəsi yaradıldı, onlara vəzifə verildi - Sərəncam
ONLARA ALİ HƏRBİ VƏ ALİ XÜSUSİ RÜTBƏLƏR VERİLDİ - Sərəncam + SİYAHI
Naxçıvan Ali Məhkəməsinə sədri təyin olunub
Mikayıl Cabbarova daha bir vəzifə verildi - Sərəncam
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Prezident İlham Əliyevdən fərman: idxal-ixrac, tranzit, nəqliyyat və... - Dəyişiklik
"Mübariz Mənsimovun Ramiz Mehdiyev ilə..." - Şirkət açıqlama yaydı
Eldar Mahmudovun əmisi oğlu vəzifəyə təyin edildi
Sabah yağışlı hava olacaq
Dövlət Neft Fondunun 2026-cı il büdcəsi üzrə rəy təsdiqlənib
"Azercell" növbəti dəfə keyfiyyətin idarə olunması üzrə beynəlxalq sertifikatını yeniləyib
Direktor rektor və müdirə təşəkkür edib
Qurban Qurbanova ən yaxşı baş məşqçi seçildi
Xalq artisti reabilitasiya mərkəzinə yerləşdirilib
Rəssam Emil Əzizin “Naxış və siluet” adlı fərdi sərgisi açılacaq