Maliyyə Nazirliyinin "strateji" yanaşması, yaxud 2 milyarda yaxın ehtiyat vəsait...
04-11-2018 [23:57]
Rövşən Ağayev
İqtisadçı ekspert
***
Azərbaycan hökumətinin sərəncamında iri məbləğdə ehtiyatlar var. Neft Fondunun və Mərkəzi Bankın sahib olduğu 45 mlrd. dollara yaxın valyuta aktivlərini nəzərdə tuturam.
Amma 3-cü mənbə də var - Maliyyə Nazirliyinin sərəncamında olan və məbləği 1.2 mlrd. dollara yaxınlaşan ehtiyatlardan söhbət gedir.
Bu ehtiyatlar necə formalaşır?
"Büdcə sistemi haqqında" Qanuna əsasən cari maliyyə ilinin sonuna büdcənin xərclənməyən, xəzinə hesabında qalan vəsaitlər növbəti ilə keçmir, sərbəst qalıqların hamısı vahid xəzinə hesabına köçürülür.
Əgər büdcə kəsirini qapatmaq və ya normativ çərçivəsində müdafiə olunan xərc maddələrinin maliyyələşməsinə sərf edilmirsə, həmin vəsaitlərin tamamı vahid xəzinə hesabında ehtiyat kimi qalır. Bu ehtiyatların saxlanmasına və idarəetməsinə isə Maliyyə Nazirliyi səlahiyyətlidir.
Təəssüf ki, Neft Fondunun ehtiyatlarından fərqli olaraq dövlət büdcəsinin xəzinə qalıqları hesabına formalaşan ehtiyatların idarəçiliyi ilə bağlı hesabatlılıq çox məhduddur, Maliyyə Nazirliyinin saytında bu barədə ümumiyyətlə, məlumat yoxdur. Amma indi Hesablama Palatası ilk dəfə xeyli informasiya açıqlayıb.
Məlum olub ki, 2018-ci ilin ortalarına büdcə ehtiyatının məbləği 1.982 mlrd. manatdır. Onun 981 mln. manatı qanunvericiliyə uyğun olaraq saxlanmaq üçün Neft Fonduna, 19.8 mln. manatı isə "Beynəlxalq Bank"a verilib. 163 mln. manatı "Kapital Bank"da yerləşdirilib.
Amma qanunvericilikdə nəzərdə tutulmadığı halda il ərzində qaytarılmaq şərtilə Dövlət Neft Şirkətinə və "Dövlət Dəmiryolu"na ssuda kimi verilib.
Təsəvvür edirsiniz, dövlətin maliyyə resurslarının istifadəsinin qanunauyğunluğuna birbaşa səlahiyyətli olan Maliyyə Nazirliyi qanunda nəzərdə tutulmadığı halda, dövlət resurslarını dövlət şirkətlərinə borc verir.
Ümumiyyətlə hökumətin sərbəst maliyyə resurslarının (təkcə xəzinə qalığınıdan söhbət getmir) banklarda yerləşdirilməsində də ədalətli mexanizmlər olmalıdır. Yaxınlarda Rusiyada hökumətin sərbəst vəsaitlərinin kredit təşkilatlarında müsabiqə yolu ilə yerləşdirilməsi ilə bağlı qaydalar qəbul edildi. Bu tip qaydanın tətbiqinə bizdə də ehtiyac var.
Yeri gəlmişkən, son illər həcmi 1.5-2 mlrd. manatdan az olmayan xəzinə ehtiyatının istifadəyə verilməsindən dövlət büdcəsi ən yaxşı halda 3 -4 mln. manat gəlir əldə edib. Yəni gəlirlilik 0.2-0.3%.
Uzun illər Britaniya hökumətində üçün məsləhətçi kimi çalışmış Malqan "Dövlət strategiya sənəti" adlı əsərində yazır ki, Maliyyə Nazirliyi zəifdirsə və bu qurumun strateji yanaşması yoxdursa, bütövlükdə hökumətin strateji vizionun olması çətindir. Yəni açar qurumdur Maliyyə Nazirliyi...
Strateq.az
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Müəllim sözünü düz yazmayan adamlarla sağollaşmışıq" - "Əgər şagird yaxşı öyrənmirsə, müəllimə niyə maaş verməliyik"
Türk F-16-sı Qara dənizdən gələn dronu vurub - MN açıqladı
Anar Ələkbərov Xalq şairi Ramiz Rövşənin evində qonaq olub - FOTO
DAHA BİR GENERAL VƏZİFƏDƏN ÇIXARILDI - Bəylər Eyyubovun qardaşı oğlu yola salındı (FOTO)
HAKAN FİDANIN ÜZÜ ƏMƏLİYYATLA DƏYİŞDİRİLİB? - Nazir canlı yayımda suala belə cavab verdi (VİDEO)
Türkiyə parlamentində Öcalanla bağlı qızğın mübahisə - Millətçi deputat "şərəfsizdir" dedi, DEM-lilər səs-küy saldı (VİDEO)
Hakan Fidan Qətərin Baş naziri ilə müzakirə aparıb - Qəzza ilə bağlı
Sabiq deputat Gültəkin Hacıbəyli deportasiya olunacaq - Türkiyədən
Vüqar Əhməd saxlanılıb? - Açıqlama
Çindən Azərbaycana gətirilmiş şüşə fincanlarda ağır metallar tapılıb - Rəsmi açıqlama yayıldı
İcra başçılarının oğlanları, nazir müavini... - General rütbəsi alanlar kimlərdir? (FOTO)
Lotereyanın şanslı qalibi “Zeekr 001”-in açarını təhvil aldı!
Qəzzada itkilər artıb
İsrail hərbçiləri Suriya ərazisində yeni post qurub
Gəlin qayınanasını boğaraq öldürüb? - Biləsuvarda... (Yenilənib)
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Hərbi ekspert "Kontakt home" məhkəməyə verdi: "Müştərilərini necə aldatdıqları, fırıldaqçılıq..."
Deputatın oğlu boşanır: gəlin fantastik təzminat və aliment tələb etdi, oğlu isə...
Azərbaycan Universitetində döşəmə çöküb - Bir tələbə xəsarət alıb
Türkiyə parlamentində gərginlik - Türkeşin qızı "O, qatil kimi gəbərəcək" dedi, ara qarışdı
Türkiyədə daha bir zəlzələ oldu - 4.2 bal gücündə
Burak Yılmaz istefa verdi
General, polkovnik... - Prezident bu şəxsləri təltif etdi (SİYAHI)
"Xəbər bizi olduqca sarsıtdı" - İlham Əliyev
İlham Əliyev altı ölkə ilə viza ləğvi barədə sazişləri təsdiqləyib
Yeni Təşkilat Komitəsi yaradıldı, onlara vəzifə verildi - Sərəncam
ONLARA ALİ HƏRBİ VƏ ALİ XÜSUSİ RÜTBƏLƏR VERİLDİ - Sərəncam + SİYAHI
Naxçıvan Ali Məhkəməsinə sədri təyin olunub
Mikayıl Cabbarova daha bir vəzifə verildi - Sərəncam
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Prezident İlham Əliyevdən fərman: idxal-ixrac, tranzit, nəqliyyat və... - Dəyişiklik
"Mübariz Mənsimovun Ramiz Mehdiyev ilə..." - Şirkət açıqlama yaydı
Eldar Mahmudovun əmisi oğlu vəzifəyə təyin edildi
Sabah yağışlı hava olacaq
Dövlət Neft Fondunun 2026-cı il büdcəsi üzrə rəy təsdiqlənib
"Azercell" növbəti dəfə keyfiyyətin idarə olunması üzrə beynəlxalq sertifikatını yeniləyib
Direktor rektor və müdirə təşəkkür edib
Qurban Qurbanova ən yaxşı baş məşqçi seçildi
Xalq artisti reabilitasiya mərkəzinə yerləşdirilib