Albaniyada süni intellekt üzrə nazir təyinatı... - Professor yazır
12-09-2025 [09:45]
Saleh Məmmədov,
Professor, Sabiq maliyyə naziri
***
Süni intellekt dövlət məmurlarına da çatdı, süni intellektlə təbii insan intellekti arasında kəskin rəqabət başlayır. Özü də ən yüksək səviyyədə: Albaniya rəsmi olaraq Süni intellekti dünyada ilk dəfə olaraq NAZİR təyin etdi (müsəlmanlar da ayılmağa başlayıb).
Adı da DİELLA. Azərbaycanda da nazir vəzifəsinə böyük rəqabət gəlir. Mənə elə gəlir ki, çətin ki, bu ölkədə Chat GPT və ya Grok Aİ səviyyəsində təbii intellekt tapıla bilinsin.
Diella kimdir?
Adın mənası: “Diella” alban dilində “günəş işığı” deməkdir—şəffaflıq və aydınlıq simvolu kimi seçilib.
Forması: Diella fiziki varlıq deyil, süni intellektlə yaradılmış tam rəqəmsal bir varlıqdır.
Görünüşü: Onun avatarı ənənəvi alban geyimində gənc qadın kimi dizayn edilib—mədəni irsi və texnoloji gələcəyi birləşdirir.
Vəzifələri və funksiyaları
Diella süni intellekt üzrə nazir deyil; özüdür süni intellekt nazir.
Onun əsas vəzifələri bunlardır:
- Dövlət satınalmaları: Diella tender proseslərini qiymətləndirir və korrupsiyadan uzaq, şəffaf idarəetməni təmin edir.
- İstedadların cəlbi: Dünyanın müxtəlif yerlərindən mütəxəssisləri işə götürmək səlahiyyətinə malikdir.
- Rəqəmsal idarəetmə: Diella vətəndaşlara dövlət xidmətlərinə onlayn çıxış verən e-Albania platformasını idarə edir.
Korrupsiyaya qarşı mübarizə
Baş nazir Edi Rama Diella-nın korrupsiyaya qarşı mübarizədəki rolunu vurğulayıb:
- Tenderlərin nəzarəti: Tenderlərlə bağlı qərarlar artıq insan nazirlərdən Diella-nın süni intellekt sisteminə ötürülür.
- Şəffaflıq hədəfi: Məqsəd odur ki, dövlət satınalmaları “100% korrupsiyadan uzaq” və hər bir vəsait “100% izlənilə bilən” olsun. Dünya miqyasında süni intellekt qədər korrupsiyaya ağır zərbə vuran ikinci bir amil yoxdur.
- Mərhələli tətbiq: Diella-nın inteqrasiyası dövlət idarəçiliyinin rəqəmsallaşdırılması və təmizlənməsi strategiyasının bir hissəsidir.
Qlobal əhəmiyyəti
- Dünya birincisi: Albaniya rəsmi olaraq süni intellekt naziri təyin edən ilk ölkədir—dövlət idarəçiliyində yeni dövrün başlanğıcı.
- Avropa İttifaqına inteqrasiya: Bu addım Albaniyanın 2030-cu ilə qədər Aİ-yə üzv olmaq istəyinə uyğun gəlir və islahatlara sadiqliyini göstərir.
- İctimai reaksiyalar: Bəzi vətəndaşlar Diella-nın korrupsiyanı tam aradan qaldıra biləcəyinə şübhə ilə yanaşsalar da, digərləri bunu cəsarətli modernləşmə addımı kimi qiymətləndirirlər.
Çalışdığım UNEC və Bakı mühəndislik universitetində Süni intellektin iştirakı ilə tədris prosesinə başlamağı düşünürük. Hələlik, dərslərin yaradıcı süni intellekt vasitəsi ilə aparılmasını və yavaş yavaş VİRTUAL MÜƏLLİM konsepsiyasına keçidi planlaşdırırıq. Hazırda ölkədə Copilot, Gemini, Deepseek və ya Chat GPT səviyyəsində bir nəfər də intellekt yoxdur, professor müəllim heyyətinin yarıdan çoxu bu proqramlardan xəbərsizdir.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
DONALD TRAMP İLHAM ƏLİYEVƏ MƏKTUB GÖNDƏRDİ - MƏTN + SƏNƏD
Ramiz Mehdiyevlə bağlı videosu yayılan PA-nın sabiq şöbə müdiri: "Necə olur ki, mənim saçıma düşən dən orda görünmür?" - MÜSAHİBƏ
“Nar”ın “Çoox Şanslı” lotereyasında 6-cı avtomobil sahibini tapdı!
Müseyib bəy Axıcanov kim olub? - Tarixi faktlar...
Sabah yağış yağacaq
Əbülfəs Qarayevin “qara siyahısı”: hotel, balıq, neft və skandal şirkətlər- SENSASİON FAKTLAR
Gürcüstan əcnəbilər üçün ölkəyə girişi çətinləşdirdi- Yeni QAYDA
Hikmət Hacıyev Qətərin dövlət naziri ilə müzakirə aparıb
İlham Əliyev Finlandiya prezidentinə məktub ünvanlayıb - MƏTN
Azərbaycan nefti 67 dollara qalxdı
Məşhur idmançı deputat Ülvi Quliyevdən şikayətləndi: "300 min pul qazananda deyirdilər ki..."
Problemləri ilə baş-başa qalan Salyan: "Baxan yoxdur" - VİDEO
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
DÇ-2026: PÜŞK ATILDI, RƏQİBLƏR BƏLLİ OLDU
"Xəyalların rəngi" kitabının təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
BP "Bakı-Supsa" və BTC-də operatorluğunu təhvil verir - Şirkət yayılan xəbəri təsdiqlədi
Qanunsuz tikilmiş obyektlər: necə sənədləşdirilməli? - Əmlak Komitəsi açıqlama yaydı
"Qalatasaray" - "Samsunspor" matçı: heyətlər bəlli oldu
UEFA "Fənərbağça"nın futbolçusunu cəzalandırıb
16 həkim barədə şok iddia yayıldı - Səhiyyə Nazirliyinin üç sabiq əməkdaşı istintaq altında...
Bakıda "Yelobank"ı da olan Vahid Ələkbərovla Adnan Əhmədzadənin gizli əlaqəsi varmış...
Bakıda kafedə partlayış: 3 nəfər xəsarət alıb - VİDEO
İndi şans paketi al və Bakcell-dən avtomobil qazan!
Əkin sahələrində tikinti: necə aparılacaq? - Fərman + DETALLAR
Messidən DÇ-2026 ilə bağlı açıqlama: "Yenə qazanmaq istəyirəm"
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Türkiyə kuboku: püşk atıldı - Qarşılaşmalar
Prezident daha bir sərəncam imzaladı, mərkəzə tapşırıq verildi
"Temu 1106" vətəndaşlara saxta iş təklifi göndərir - Xəbərdarlıq
Salyanda məktəbdə zəhərlənmə olub (YENİLƏNİB)
Məhkəmə Əli Kərimlinin şikayətinə "yox" dedi
DİN və AQTA-dan birgə əməliyyat: yararsız at əti aşkarlanıb
Elçin Əmirbəyov İsveçrədə növbəti görüş keçirib - Açıqlama
Beynəlxalq Bank sədrinin birinci müavini niyə vəzifədən getdi?
Putin Hindistanda: "Sizə fasiləsiz enerji ötürməyə hazırıq"
Saytlarda yaranan problemlərlə bağlı rəsmi - Açıqlama
"Qaçqınkom": "Müvafiq hüquqi addımlar atılacaq”
Deputatlar toplanır: daha hansı qanunlar dəyişir? - SİYAHI