“Qorxma, buralarda adam-zad olmur” - Təbriz VƏFALI YAZIR
07-07-2025 [09:37]
Təbriz VƏFALI
Azərbaycan İnformasiya Mərkəzinin direktoru
***
Rəhmətlik SSRİ dövründə əvvəlcə “Nazirlər Sovetinin Baş Ədəbiyyat şöbəsi”, daha sonra “Ədəbiyyat və nəşriyyat məsələləri üzrə Baş İdarə” (“Qlavlit”) yaradılmışdı.
O, ədəbi nəşrlərə nəzarət edən bir qurum idi. Bu şöbə əsasən, ədəbi əsərlərin nəşrini, senzuraya nəzarəti və ədəbi siyasətin həyata keçirilməsini təmin edirdi. 25 oktyabr 1991-ci ilədək, yəni bu qurum ləğv olunanadək kimin nə həddi var idi ağzına gələni yaza, çap etdirə, özünü şair, yazıçı və ya publicist kimi qələmə verə…
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra respublikamızda ədəbiyyatımızın poeziya və nəsr janrlarının analarını ağlar günə qoyanlar, sözü dağın zirvəsindən endirib dərin uçuruma yuvarladanlar, ağızlarına gələnləri deyənlər və yazanlar, mənasız fikirlərlə, şablon sözlərlə, əhəmiyyətsiz ifadələrlə zəngin olan cızma-qaraları müasir və klassik poeziya və nəsr nümunələri kimi gözə soxanlar, girdirmə, geydirmə və əldəqayırma “şair”lər, “yazıçı”lar və “publicist”lər meydana çıxdı. Və onların sayı yağışdan sonra çıxan göbələklər kimi ilbəbil artmağa başladı. Ədəbi siyasət o qədər məhv edildi ki, ədəbi mühit o qədər sahibsiz, yiyəsiz və nəzarətsiz qaldı ki, sözləri, qafiyələri dalbadala düzüb-qoşaraq yazdıqlarını ictimaiyyətə təqdim edənlər, özlərini az qala xalq şairi kimi millətə sırımağa, gözlərə kül üfürməyə çalışanlar həmişə itinə tökdür…
Son günlərdə sosial şəbəkələrdə populyarlaşan bir videoda kimliyi barədə məlumat verilməyən bir gənc itkeçməz, quşötməz ağaclığa əlləri ilə işarə edərək “şeir” deyir:
“Qohumun, tanışın hardan biləcək?
Qorxma, buralarda adam-zad olmur…
Bura əvvəllər də qızla gəlmişəm,
Qorxma, buralarda adam-zad olmur…”
Azərbaycan ədəbiyyatı, poeziyası tarixinda “zad” sözünü ilk dəfə “şeir”ə daxil edən bu gənc əxlaqsızlıq təbliğ etməklə yanaşı, həm də özünü dahi “şair” sayır…
Yaxud, İbrahim adlı birisi özünü Azərbaycanda analoqu olmayan yeganə şair hesab edir. Çünki bir bənddə bütün misraları həmqafiyə olan “şeir”ləri yalnız bu əfəndi yazmağı bacarır.
Məsələn, o, “Fəsillər” adlı cızma-qarasında yazır ki:
“Bu fəsil bizləri yetirir illərə,
Uşaqlar hazırlaşır xarici dillərə.
O qara qaşların bənzər millərə,
Bizdən salam olsun Tansu Çillərə”.
İndi bu zalım oğluna deyən lazımdır ki, ay əhli-müsəlman, 1 fəsil 1 rübü, yəni 3 ayı əhatə edir. Ona görə də bir fəsil səni digər fəslə yetirə bilər, illərə deyil. Uşaqların xarici dillərə hazırlaşmasının, qara qaşların millərə bənzəməsinin, Tansu Çillərə salam göndərilməsinin fəsillərə nə dəxli var, axı?...
Bu cür bərbad və ürəkağrıdan nümunələr çoxdur, onları saymaqla bitməz. Amma nə qədər ki ədəbi siyasətin həyata keçirilməsində qanuni tələblər müəyyənləşdirilməyib, ədəbi mühitdə senzura yenidən bərpa olunmayıb ədəbiyyatımızın üz qarası olanların sayı durmadan artacaq, sözün qüdrəti və dəyəri itəcək, poeziyamız, nəsrimiz və publisistikamız məhvə sürüklənəcək.
Girdirmə, geydirmə və əldəqayırma “şair”lərə, “yazıçı”lara və “publicist”lərə isə son söz olaraq mərhum şairimiz Mikayıl Müşfiqin bir şeirindən 2 misranı ərməğan etmək istəyirəm:
“Şairəm söyləyir, yerindən duran,
İnsanın üzündə həya gərəkdir”…
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Nuri Şahin "Bu, bizim üçün çox vacib bir qələbədir"
Bilik Kuboku” layihəsi: final mərhələsi uğurla baş tutub - FOTOLAR
"Beşiktaş"ın baş məşqçisi: "Bu gecə bizə teatr tamaşası oynanıldı"
41 yaşlı məntəqə sədri dəm qazından boğuldu
Gələin qayınanasını boğaraq öldürüb? - Biləsuvarda...
Qazaxıstan BTC ilə neft tədarükü planını təsdiqləyib
Bakının bu küçələrində qaz olmayacaq
Cəbrayıla növbəti köç olub
Hərbi ekspertin qardaşının ailə üzvləri qəzada ölüblər - Qusarda
"Trabzonspor" - "Beşiktaş" derbisi: 6 qol, bir qırmızı kart...
Rusiya Ukraynada daha bir qəsəbəni ələ keçirib - MN açıqlama yayıb
İsrail ordusu Livanı PUA-larla vurdu - "Hizibullah"ın yüksək vəzifəliləri öldürüldü
Təhsili idarə edənlər düşünürmü ki, təhsil niyə bu qədər tənqid olunur? - Vahid Tağıyev yazır
Azarkeşlər söyüş söydü, Baş məşqçi istefa anonsu verdi: "İki oyundan sonra gedəcəym"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Allahın Bəhram Bağırzadəsindən 9500 manatlıq kitab alıblar" - Kəramət Böyükçöl nazirliklə sövdələşməsindən yazdı
Pənah Hüseyn partiya sədrliyindən getdi - AXP yeni sədr seçdi (FOTO)
Autsayderlərin duelində bir qırmızı kart, bir qol... - "Kəpəz" "Qəbələ"yə qalib gəldi - VİDEO (Yenilənib)
“Binə” Ticarət Mərkəzinin işıqları söndürülüb - Tanınmış jurnalist bazarın iflic edildiyini deyir
Yazıçı nazirə müraciət etdi: "Yazı-pozu adamlarına verilən dəstəyi təqdir edirəm" - "Əlimdə kütləvi nəşrini gözləyən 7 kitab var"
"İki arvadım var, ikisi də şah kimi yaşayır" - Şərurlu İsfəndiyar 27 yaşlı həkimi necə aldığını danışıb, "Pul çox şeyi həll edir" deyir (VİDEO)
Sabah yağış və qar yağacaq
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı ilə görüşüb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Kurban Berdiyev məğlubiyyətin səbəbini niyə demir? - Əməkdaşımız ondan sözü "kəlbətin"lə alıb (VİDEOLAR)
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Səidə Haqverdiyeva vəzifədən ayrılıb
Azərbaycan diasporunun fəalları saxlanılıb - Rusiyada
"Sabah"ın oyunçusu Joy Mikels Mia.az-a danışdı - VİDEO
Kurban Berdiyevin 50-ci oyunu və ilk "istefa" şüarı - Tovuzlular qəzəbləndi + VİDEO
Leyla Əliyeva Lənkəranda - VİDEO
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Bakının Nizami rayonunda quldurluq edən şəxs Tərtərdə tutulub
GENERAL RƏİS TƏYİN OLUNDU - Nazirlikdə növbəti dəyişiklik
"Azərişıq"ın əməkdaşı iş başında ölüb
Şahbuz rayonunun Kükü kəndinə mövsümün ilk qarı yağıb - FOTOLAR
Azercell uşaqlarda sosial məsuliyyət vərdişlərini təşviq edir
Sabiq nazir: "Bir məmur var idi, mənə dedi ki, vəzifədən çıxmaqdansa, ölmək yaxşıdır" - "Oğlum vəzifəyə təyin olunanda..." (MÜSAHİBƏ)
Rəşad Nəbiyev ABŞ-da "Meta" rəsmisi ilə müzakirə aparıb - Açıqlama
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşdı
Bakıda "16-cı NATO günləri" keçirilib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
ÇİN ordusu hərəkətləndi - Rəsmi Pekin qonşu ölkəyə xəbərdarlıq etdi
Qara dənizlə Aralıq dənizində zəlzələlər oldu