Çingiz Abdullayev və detektiv kitablar
07-09-2023 [17:33]
Etibar Əliyev
Deputat
***
Sovetlərin süqutundan qabaq Çingiz Abdullayevin yazdığı detektiv janrında kitablar çox baha satılırdı.
Özü də çox vaxt əldən alırdıq. Ceyms Xedli Çeyz, Erl Stenli Qardner, Reks Staut, Ross Makdonald, Robert Ladlem, Frederik Forsayt, Jorj Simenon, Aqata Kristi, Deşil Xemmetin kitabları 50-60 rubla satılırdı. Təxminən 10 ildən sonra bu kitablar 1-2 manata satıldı. İndi bunları heç alan yoxdur.
Mən sadaladığım müəlliflərin yazdıqları detektiv əsərləri oxuduğuma görə Çingiz Abdullayevi oxumamışam. Detektiv əsərlər 1 dəfədən artıq oxunulmur. Kitabxanaya da yük olur. 20 il bundan əvvəl 100-ə yaxın bu janrda yazılmış kitabları Bukinistə verdim. Detektiv əsər yazan yazıçının təfəkkürü, fikirləri, davranışı fəlsəfi və psixoloji roman yazan yazıçılardan fərqli olur. Mən çox az hallarda detektiv əsərlər yazan yazıçıları müsahibə verən, danışan, qınayan, yol göstərən, tez-tez ədəbiyyatın, dilin problemlərindən danışmalarına rast gəlmişəm. Məhdud oxucu dairəsi üçün yazıblar və pul qazanıblar.
Pul demişkən: Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan yazıçılar haqqında kitab yazanda onların bioqrafiyalarını dərindən öyrəndim. Onların demək olar ki, hamısı mükafata düşən pulu xeyirxah məqsədlər üçün xərcləyiblər. Əsasən də gənc yazıçılara dəstək durublar. Norveç yazıçısı Selma Laqerleyf Nobeldən qazandığı vəsaiti rus-fin müharibəsində Finlandiyaya tank almaq üçün xərcləyib.
Çingiz müəllimi müdafiə edənlərdən biri yazır ki, onun əsərləri xaricdə 23 milyon tirajla satılıb. Birini bir dollardan hesablasaq 23 milyon dollar edir. Bu vəsaitin 10 faizi gənclərin yaradıcılğını stimullaşdırmaq üçün xərclənsə Çingiz müəllim xeyli rəğbət qazanmış olar.
Yeri gəlmişkən, Çingiz Abdullayev "Azərbaycan dili və ədəbiyyatı" forumunda israrla söylədi ki, yazıçı kitablarının çapı üçün pul xərcləməməlidir. Dövlət bunu etməlidir! İstedadlı yazıçılar Aqşin Yenisey, Şərif Ağayar, Qismət Rüstəmov və başqalarının kitablarının çapına nəşriyyatlar, o cümlədən Çingiz Abdullayev də dəstək durmalıdır.
O ki qaldı detektivə, bu janrda yazılmış əsərləri Orta məktəblərin yuxarı sinif şagirdlərinə qadağan etmək lazımdır.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Cəlilabad Peşə Təhsil Mərkəzinin direktoru vəzifədən çıxarılıb
QULU AĞSƏSDƏN YENİ ŞEİR - "Canım Vətən..."
Azercell-in dəstəyi ilə daha bir “İnformatika Düşərgəsi” baş tutub
MSK: daha 10 partiyanın səlahiyyətli nümayəndələri qeydə alınıb
"Xəbər bizi son dərəcə sarsıtdı" - İlham Əliyev
Xaçmazın polis rəisi təqaüdə göndərildi - Yeni təyinat
Leyla Əliyeva Keniya prezidenti ilə görüşüb - FOTOLAR
Şuşa şəhərinə nöbəti köç olub
Azərbaycanla Rusiya arasında “Şimal-Cənub”la tranzit yükdaşımalarına dair saziş imzalanıb - DETALLAR + FOTO
Fidan Almaniya XİN başçısı ilə görüşdə Bakı ilə İrəvan arasındakı müzakirədən danışdı: "Hər kəs tərəfsiz şəkildə..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
ABŞ HTŞ liderinin başına qoyduğu pul mükafatıni geri çəkdi - Colani "qara siyahı"dan çıxarıldı
Viktor Orban: “Atəşkəslə bağlı Rusiyanı razı saldıq” - "İndi əsas məsələ Trampın başına bir iş gəlməməsidir”
Prezident İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib - MƏTN
Professorun meyiti çaydan tapılıb - Xanımı araşdırma tələıb edir
İran vətəndaşı Azərbaycanda saxlanıldı - VİDEO
“Nar” və “NETTY” ölkənin ən yaxşı rəqəmsal təşəbbüslərini mükafatlandırdı - FOTOLAR
Mədəniyyət Nazirliyinin vəzifəli şəxsi cərimələnib
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyində qanunsuzluqlar üzə çıxdı - Rəsmi yoxlama materialları yayıldı
Hərbçimiz şərti sərhəddə minaya düşüb - MN açıqladı
Təhsil Tələbə Krediti Fondunda milyonluq nöqsanlar üzə çıxdı - PALATA YOXLAMA FAKTLARINI AÇIQLADI
Ölkə tarixində ilk nudist film nümayişi çılpaq izlənilib - FOTO
Güclü külək olacaq- Xəbərdarlıq
Çin Xalq Respublikasının sədri İlham Əliyevə məktub göndərdi - MƏTN
BU SƏFİRLƏR GERİ ÇAĞIRILDI - Yeni təyinatlar (SİYAHI, FOTO)
Konfrans Liqasında püşkatma: rəqiblər bəlli oldu
Qulu Məhərrəmliyə Prezidentin fərdi təqaüdü verilib - Sərəncam
Prezident Yaşar Əliyevi yeni vəzifəyə təyin etdi - Sərəncam
İlham Əliyev “Tibbi sığorta haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
Ali Məhkəmənin Plenumunun növbəti iclası: nələr müzakirə olunub?
Prezident təsdiqlədi: onların birdəfəlik müavinət məbləği artırılıb
"Miss Azerbaijan 2019"un qalibinin yeni fotosu gündəm oldu - FOTO
Hakan Fidan Suriyaya gedir: "Yeni administrasiya tək buraxılmayacaq"
Deputat Könül Nurullayeva sədri vəzifəsinə seçilib
Pentaqon rəsmisi: "Suriyada 2 min hərbçimiz var"
173 tələbənin təhsil kreditinin tam yarısı bağışlanıb
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
Xalq rəssamı Tofiq Ağababayev vəfat edib (Yenilənib)
Xaricə çıxarılan daha 41,3 milyon dollar Azərbaycana qaytarılıb
Komitə sədri generalın oğlunu vəzifədən çıxarıb
Tiktoker Aybənizlə Xaliq arasında qalmaqal böyüyür
Deputat: "İki uşağı olanlar da hərbi xidmətə çağırılmamalıdır"