Çingiz Abdullayev və detektiv kitablar
07-09-2023 [17:33]
Etibar Əliyev
Deputat
***
Sovetlərin süqutundan qabaq Çingiz Abdullayevin yazdığı detektiv janrında kitablar çox baha satılırdı.
Özü də çox vaxt əldən alırdıq. Ceyms Xedli Çeyz, Erl Stenli Qardner, Reks Staut, Ross Makdonald, Robert Ladlem, Frederik Forsayt, Jorj Simenon, Aqata Kristi, Deşil Xemmetin kitabları 50-60 rubla satılırdı. Təxminən 10 ildən sonra bu kitablar 1-2 manata satıldı. İndi bunları heç alan yoxdur.
Mən sadaladığım müəlliflərin yazdıqları detektiv əsərləri oxuduğuma görə Çingiz Abdullayevi oxumamışam. Detektiv əsərlər 1 dəfədən artıq oxunulmur. Kitabxanaya da yük olur. 20 il bundan əvvəl 100-ə yaxın bu janrda yazılmış kitabları Bukinistə verdim. Detektiv əsər yazan yazıçının təfəkkürü, fikirləri, davranışı fəlsəfi və psixoloji roman yazan yazıçılardan fərqli olur. Mən çox az hallarda detektiv əsərlər yazan yazıçıları müsahibə verən, danışan, qınayan, yol göstərən, tez-tez ədəbiyyatın, dilin problemlərindən danışmalarına rast gəlmişəm. Məhdud oxucu dairəsi üçün yazıblar və pul qazanıblar.
Pul demişkən: Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan yazıçılar haqqında kitab yazanda onların bioqrafiyalarını dərindən öyrəndim. Onların demək olar ki, hamısı mükafata düşən pulu xeyirxah məqsədlər üçün xərcləyiblər. Əsasən də gənc yazıçılara dəstək durublar. Norveç yazıçısı Selma Laqerleyf Nobeldən qazandığı vəsaiti rus-fin müharibəsində Finlandiyaya tank almaq üçün xərcləyib.
Çingiz müəllimi müdafiə edənlərdən biri yazır ki, onun əsərləri xaricdə 23 milyon tirajla satılıb. Birini bir dollardan hesablasaq 23 milyon dollar edir. Bu vəsaitin 10 faizi gənclərin yaradıcılğını stimullaşdırmaq üçün xərclənsə Çingiz müəllim xeyli rəğbət qazanmış olar.
Yeri gəlmişkən, Çingiz Abdullayev "Azərbaycan dili və ədəbiyyatı" forumunda israrla söylədi ki, yazıçı kitablarının çapı üçün pul xərcləməməlidir. Dövlət bunu etməlidir! İstedadlı yazıçılar Aqşin Yenisey, Şərif Ağayar, Qismət Rüstəmov və başqalarının kitablarının çapına nəşriyyatlar, o cümlədən Çingiz Abdullayev də dəstək durmalıdır.
O ki qaldı detektivə, bu janrda yazılmış əsərləri Orta məktəblərin yuxarı sinif şagirdlərinə qadağan etmək lazımdır.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Rusiyanın Baş naziri Əli Əsədova zəng edib
Sahibə Qafarova Almaniyaya rəsmi səfərə gedib
İsraillə İspaniya arasında qalmaqal - Baş nazir Tel-Əvivi ittiham etdi, səfir geri çağırıldı
Prezident İlham Əliyev Dubayda - Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin lideri ilə görüş olub (Yeniənib)
Direktorla professorlar arasında gərginlik: institut rəhbəri elmlər doktoruna qəzəbləndi və... - "Onsuz da sənin rəhbərliyin altında..."
Jurnalist Nərgiz Absalamova saxlanıldı - Səbəb
"Azercell"in dəstəklədiyi İnformatika olimpiadaçıları payız məktəbində iştirak ediblər
Ceyhun Bayramov Bosniya və Herseqovinanın xarici işlər naziri ilə görüşüb - XİN açıqlama
XİN başçısı ATƏT Nazirlər Şurasının iclasında: Tobias Billströmla nələr müzakirə olunub? (FOTO)
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin baş prokuroru İsrailə gəlib
TƏBİB: "Qızılcaya yoluxanlara antibiotik vurmaq olmaz" -YENİLƏNİB
Ceyhun Bayramov Peter Siyarto ilə görüşüb - Açıqlama
Bakcell-in sponsorluğu ilə “İnnovasiya Sammit”i keçirilir - FOTOLAR
Modeldən çılpaq foto tələbi və... - Neymarla sevgilisi arasında "intim müqavilə" razılaşması varmış
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Dekabr ayı üçün hava proqnozu açıqlanıb
Emin Əmrullayev: "Hazırda şayiə və faktlar arasında qalmışıq"
Qarabağ Universitetində bu ixtisaslar olacaq - "30-40 akademik heyətin orada daimi yerləşməsi planı var"
"Komitə sədri Şahin müəllimdən soruşuram: niyə axı?!" - "Sən ondan da rüşvət alacaqsan, deyəcəksən ki..."
FİFA reytiniqində ilk 10-luq: Türkiyə millisi irəliləyib
Ceyhun Bayramov İsveçrə XİN başçısı ilə görüşüb
Çempionlar Liqası: "Qalatasaray" qalib gəlsə, nə qədər qazanacaq?
Prezident onların təqüdi barədə fərman verdi - DETALLAR
SƏRHƏDDƏ GÖRÜŞ OLDU: Şahin Mustafayevlə Qriqoryan Qazaxda nələri razılaşdırdı? (YENİLƏNİB)
Milli Məclis bəyanat yaydı
“Azəriqaz” media və QHT nümayəndələri ilə görüşəcək
Millimiz reytinqdə 6 pillə irəliləyib
Almaniya prezidentinə "gözdağı" verildi - Qətərdə hava limanında yarımsaat qarşılayan olmadı (FOTOLAR)
DSX: "İrandan Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb"
İsrail daha 40 fələstinlini həbs edib
Dövlət Agentliyinə 5 milyon manat ayrıldı - Sərəncam
Bakıda 4-cü sinif şagirdi qızılcadan ölüb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Botanika İnstitutunda biokimyəvi laboratoriya qurulub
İstanbulda 9 İŞİD üzvü saxlanılıb
Hazırlıq kursunun rəhbərliyinə cinayət işi açılıb
Nəsimi rayonunda noyabr ayında səyyar qəbullar keçirilib - FOTOLAR
AZAL və "Dəmir Yolları” QSC-nin borcları və... - Əli Əsədov iqtisadi blokun rəhbərlərini topladı, yeni tapşırıqlar verildi (FOTO)
Akademik Opera və Balet Teatrı dekabrda maraqlı səhnə əsərləri ilə çıxış edəcək - SİYAHI
"Mançester Yunayted"in baş məşqçisi: "Günahkar həmişə mənəm"