Fərid faciəsi...
02-05-2023 [09:35]
Zülfiyyə Mustafayeva
***
Bu idmançıların əksəriyyətinin başının bir hissəsi işləmir. Əlbəyaxa, xüsusilə agır döyüş növləri ilə məşgul olanlar bir ayrı təsnifatdı. Çoxu zamanla vəhşiləşir. Onlar nəinki idman zalında, heç evdə, camaat arasında da özünü apara bilmir. Əsəbi, danışıgını, sözünü bilməyən, savadsız, öz dilində yaza bilməyən bir axmaq dəstəyə çevrilirlər.
Mən əlində siqaret uşaqlara idman dərsi keçən məktəb müəllimləri görmüşəm.
Qız idmançılara “girişən” kişi məşqçilər görmüşəm.
Anasını-atasını, arvadını, uşagını döyüb öldürən idmançılar görmüşəm.
Siz də görürsünüz. Yarışda bıçaqlanan 16 yaşlı Turanın hələ qanı yerdə qalıb. Dünən də idman zalında 7 yaşlı uşagı işgəncə ilə öldürüblər.
Deyəcəksiniz ki, bu ölkədə hər gün kimisə öldürürlər. İdmanla nə əlaqə? Deyim: cünki idman saglamlıq, pis vərdişlərdən uzaq olmaqdı əslində. İdman gözəlllikdi, özünü ifadə etməkdi, qorumaqdı, bədənlə ruhun ahəngini yaratmaqdı əslində.
Bizim bəzi başı travmalı idmançılar isə karyeranı başa vurar-vurmaz, zala girib məşqçi olurlar. Onların idmanın gözəlliyindən anlayışı yoxdu. Nə olur olsun, beynəlxalq yarışlara uşaq çıxarıb ad qazanmaq istəyirlər.
Bu məşqçilərin psixoloji vəziyyətini yoxlayan da yoxdu. Niyə? Məktəbdə dərs deyən müəllimi az qala “feys kontrol”dan keçirirsiniz. Bəs zalda uşaqları təpiyinin altına salan məşqçiləri kim yoxlayacaq?
İdmanda sərtlik, intizam, gərgin məşqlər var, əlbəttə. Əlillik dərəcəsinə çatan travmalar da var. Xüsusilə indi müasir idman standartları çox amansız şəkildə, sürətlə dəyişdiyi üçün idmançıların rekord qazanmaq yaşı da il-ildən azalır. 10-15 il bundan əvvəl 20-22 yaşlı idmançıların qazandıgı nəticələri indi 13-14 yaşlı idmançılar göstərir. Faciədi. 13-14 yaşında rekordu yeniləmək üçün idman zalına 3 yaşında girməlisən. 18 yaşında da artıq əlil vəziyyətdə karyeranı başa vurursan. Bunu biz rus konkisürənlərinin timsalında gördük. 13-14 yaşında dünya rekordu vuran qızlar artıq karyerasını başa vurub və agır travmaları müalicə edirlər. 3-4 yaşında məşq zamanı trenerlərin vəhşiliklərindən də indi danışırlar.
Mən Sumqayıtda cüdo müəlimi deyilən adamın hərəkətlərinə dair kamera görüntüsünə zorla baxdım. Baxdıqca söydüm.
Tutaq ki, biz kişi yetişdiririk, ya nə bilim daha nələr. Siz diqqətlə baxın, orada kişilik dərsi, idman dərsi, məşq deyilən nəsə varmı? Yoxdu. Heç müəllim də yoxdu. Orada bir zombi var, ortada cövlan edir. Məni şoka salan uşaqlar oldu. Nə qədər rahat reaksiya verirlər. Deməli, adi haldı bunlar. Hələ ətrafdakıları demirəm.
Ümumiyyətlə, mənə biri desin ki, 7 yaşlı uşagı agır idman növünə qəbul etmək nə dərəcədə dogrudu? Ola bilər, gimnastika, üzgüçülüyə kiçik yaşlardan yönəltmək mümkündü. Amma 6-7 yaşlı uşaqları hansı agılla məşqçilər cüdo, sambo, güləş, karate, boks və bu kimi agır idman sahəsinə cəlb edirlər? Siz bir baxın, idman məşq elanlarına, 6-7 yaşlı uşaqları dəvət edirlər hər yerdə. Bu zalları və həmin məşqçiləri mütləq araşdırmaq lazımdı. Bu arada Cüdo Federasiyası da açıqlama verib, məlum olub ki, Mehman deyilən adam heç cüdo müəllimi-filan deyilmiş, hansısa zalda, hansısa başqa idmanın müəllimliyini edirmiş. Həmişə oldugu kimi, federasiyalar belə məsələlərdə vaxtında aradan çıxmagı bacarırlar.
Dünən uşagın işini malalamaga çalışıblar. Guya məşq zamanı olub-filan. Hələ uşagın ailəsini də inandırıblar buna. Agsaqqalları, hacıları yıgıb barışıga gediblər uşagın ailəsinin evinə. Nə vəhşi adamlar var dünyada. O barışıga gedənlərin balalarının başına gəlsin Fəridin müsibəti! Yaxşı ki, kamera görüntüləri varmış. Uşagın babası indi ayılıb. O görüntülərə baxandan sonra deyib ki, mənimlə heç kimsə barışıq edə bilməz.
Biz 16 yaşlı Turanın faciəsini unutmadıq. Hələ məhkəmənin nəyicəsini gözləyirik. O gün getmişdim. Turanın qohumlarının fəryadına qulaq asa bilmədim. Uşagı öldürən Səfixanov da yaxşı kökəlib. Qarın baglayıb. Qoçu kimi yellənə-yellənə gərdiş edir. Nə deyim? Əvvəllər içəridə kişilər vardı, belələrinin əyninə hamam xalatı geyindirib göndərirdilər məhkəməyə.
Belə çıxır, indi türmələrdə daha o kişilər qalmayıb. Ölənlər ölüb, onların da yerində deyəsən, dovşanlar oturub.
Türməyə gedən olsa, sözümü çatdırsınlar içəriyə.
MİA.AZ
Rusiyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi: Qərb artıq Ukraynanın Rusiyanın dərinliklərinə zərbələr endirməsinə icazə verib
Ermənistanda Robert Koçaryana qarşı iş bərpa edilib
Finlandiya və İsveç Rusiyaya zərbə endirmək üçün onların silahlarından istifadə olunmasına icazə verib
Mauro İcardi yanvar ayında "Flamenqo" komandasına transfer ola bilər
XİN başçısı: Rəsmi Kiyev tərəfdaşlarını Ukraynaya öz yerli istehsalları olan silahları almağa dəvət edib
Fransanın xarici işlər naziri Ermənistana səfər edəcək
Türkiyə-Ermənistan normallaşma prosesi üzrə xüsusi nümayəndənin Azərbaycana səfəri başlayıb
64 məktəb direktoru təqaüdə göndərilib
Gömrükdə qalmaqal - General niyə məhkəməyə şikayət edib?
Vəfa Nağı MSK-nın iclasında: 86 videogörüntü, protokollar və sənədlər təqdim edildi, 6 məntəqədə nəticələr etibarsız sayıldı
Məşhur məşqçi 18 gün sonra dəfn olunub - FOTOLAR
Bakıda səkilər satılıb - İcra Hakimiyyəti günahı əvvəlki icra başçılarının üstünə yıxdı (FOTO, YENİLƏNİB)
Sabiq icra başçısının oğlunun şikayəti... - MSK baxdı və 3 məntəqə üzrə nəticəni ləğv elədi
Məzahir Pənahov namizədə "ilişdi": "Onu iştiraka dəvət edəndə, bizə heç bir irad bildirmədi".
MSK Müsavatçı namizədin şikayətinə "yox" cavabı verdi
Bakının Nizami rayonunda tikinti özbaşınalığı: "Bizi öz evimizdə girov saxlayırlar"
“Bakı Telefon Rabitəsi” kondisioner təmrinə 857 min manat xərcləyəcək - SMS-lərə isə...
"Formula 2": Bakıdakı sıralama turunda iki pilot qəza törədib
Təhdid olunan "Qalatasaray" rəsmisi istefa verdi - Açıqlama
Rəsmi London Rusiyanın casusluq ittihamlarını rədd edib: "Rəsmi Moskvanın üzrxahlıq tələbini də qəbul etmir, rədd edirik"
İki imtahanın nəticələri elan olunub
Türkiyə İraqda PKK-ya növbəti ağır zərbəni vurub - 19 ölü var
İnternet bahalaşdı, sürət öldü - Bəs VİCDAN?
Prezident “Vista Equity Partners” şirkətinin icraçı direktorunu qəbul edib - FOTO (Yenilənib)
Polis rəisi deputatın üzərinə maşın sürdü - Anbaan VİDEO
Çin pensiya yaşını qaldırır - 15 ilə qadınlar 58 yaş, kişilər isə...
Sabah yüksək dağlıq ərazilərdə qar yağacaq
Türkiyə klubu "Çelsi"nin hücumçusunu transfer edib
Pakistanın ballistik raket proqramı ABŞ-ı narahat etməyə başlayıb - 5 təşkilat və bir şəxsə sanksiya tətbiq olundu
Şəhid abidəsinə qarşı tərbiyəsizlik edən şəxs həbs olundu - DİN-dən açıqlama (FOTO)
"Qalatasaray" hücumçunu icarəyə verib
Dövlət Baxçalı haqda "öldü" xəbərini yayanlar polisə verildi
ÖLKƏ GÖZƏLİ PARÇA-PARÇA EDİLİB: daha sonra ət maşınında çəkilib və kimyəvi maddələrlə yox olunub
"Beşiktaş" daha bir futboçusunu satıb
Evdə ərzaq davası - Arvad əri ilə dalaşıb və...
Türkiyənin Ərzincan bölgəsində zəlzələ olub