Fərid faciəsi...
02-05-2023 [09:35]
Zülfiyyə Mustafayeva
***
Bu idmançıların əksəriyyətinin başının bir hissəsi işləmir. Əlbəyaxa, xüsusilə agır döyüş növləri ilə məşgul olanlar bir ayrı təsnifatdı. Çoxu zamanla vəhşiləşir. Onlar nəinki idman zalında, heç evdə, camaat arasında da özünü apara bilmir. Əsəbi, danışıgını, sözünü bilməyən, savadsız, öz dilində yaza bilməyən bir axmaq dəstəyə çevrilirlər.
Mən əlində siqaret uşaqlara idman dərsi keçən məktəb müəllimləri görmüşəm.
Qız idmançılara “girişən” kişi məşqçilər görmüşəm.
Anasını-atasını, arvadını, uşagını döyüb öldürən idmançılar görmüşəm.
Siz də görürsünüz. Yarışda bıçaqlanan 16 yaşlı Turanın hələ qanı yerdə qalıb. Dünən də idman zalında 7 yaşlı uşagı işgəncə ilə öldürüblər.
Deyəcəksiniz ki, bu ölkədə hər gün kimisə öldürürlər. İdmanla nə əlaqə? Deyim: cünki idman saglamlıq, pis vərdişlərdən uzaq olmaqdı əslində. İdman gözəlllikdi, özünü ifadə etməkdi, qorumaqdı, bədənlə ruhun ahəngini yaratmaqdı əslində.
Bizim bəzi başı travmalı idmançılar isə karyeranı başa vurar-vurmaz, zala girib məşqçi olurlar. Onların idmanın gözəlliyindən anlayışı yoxdu. Nə olur olsun, beynəlxalq yarışlara uşaq çıxarıb ad qazanmaq istəyirlər.
Bu məşqçilərin psixoloji vəziyyətini yoxlayan da yoxdu. Niyə? Məktəbdə dərs deyən müəllimi az qala “feys kontrol”dan keçirirsiniz. Bəs zalda uşaqları təpiyinin altına salan məşqçiləri kim yoxlayacaq?
İdmanda sərtlik, intizam, gərgin məşqlər var, əlbəttə. Əlillik dərəcəsinə çatan travmalar da var. Xüsusilə indi müasir idman standartları çox amansız şəkildə, sürətlə dəyişdiyi üçün idmançıların rekord qazanmaq yaşı da il-ildən azalır. 10-15 il bundan əvvəl 20-22 yaşlı idmançıların qazandıgı nəticələri indi 13-14 yaşlı idmançılar göstərir. Faciədi. 13-14 yaşında rekordu yeniləmək üçün idman zalına 3 yaşında girməlisən. 18 yaşında da artıq əlil vəziyyətdə karyeranı başa vurursan. Bunu biz rus konkisürənlərinin timsalında gördük. 13-14 yaşında dünya rekordu vuran qızlar artıq karyerasını başa vurub və agır travmaları müalicə edirlər. 3-4 yaşında məşq zamanı trenerlərin vəhşiliklərindən də indi danışırlar.
Mən Sumqayıtda cüdo müəlimi deyilən adamın hərəkətlərinə dair kamera görüntüsünə zorla baxdım. Baxdıqca söydüm.
Tutaq ki, biz kişi yetişdiririk, ya nə bilim daha nələr. Siz diqqətlə baxın, orada kişilik dərsi, idman dərsi, məşq deyilən nəsə varmı? Yoxdu. Heç müəllim də yoxdu. Orada bir zombi var, ortada cövlan edir. Məni şoka salan uşaqlar oldu. Nə qədər rahat reaksiya verirlər. Deməli, adi haldı bunlar. Hələ ətrafdakıları demirəm.
Ümumiyyətlə, mənə biri desin ki, 7 yaşlı uşagı agır idman növünə qəbul etmək nə dərəcədə dogrudu? Ola bilər, gimnastika, üzgüçülüyə kiçik yaşlardan yönəltmək mümkündü. Amma 6-7 yaşlı uşaqları hansı agılla məşqçilər cüdo, sambo, güləş, karate, boks və bu kimi agır idman sahəsinə cəlb edirlər? Siz bir baxın, idman məşq elanlarına, 6-7 yaşlı uşaqları dəvət edirlər hər yerdə. Bu zalları və həmin məşqçiləri mütləq araşdırmaq lazımdı. Bu arada Cüdo Federasiyası da açıqlama verib, məlum olub ki, Mehman deyilən adam heç cüdo müəllimi-filan deyilmiş, hansısa zalda, hansısa başqa idmanın müəllimliyini edirmiş. Həmişə oldugu kimi, federasiyalar belə məsələlərdə vaxtında aradan çıxmagı bacarırlar.
Dünən uşagın işini malalamaga çalışıblar. Guya məşq zamanı olub-filan. Hələ uşagın ailəsini də inandırıblar buna. Agsaqqalları, hacıları yıgıb barışıga gediblər uşagın ailəsinin evinə. Nə vəhşi adamlar var dünyada. O barışıga gedənlərin balalarının başına gəlsin Fəridin müsibəti! Yaxşı ki, kamera görüntüləri varmış. Uşagın babası indi ayılıb. O görüntülərə baxandan sonra deyib ki, mənimlə heç kimsə barışıq edə bilməz.
Biz 16 yaşlı Turanın faciəsini unutmadıq. Hələ məhkəmənin nəyicəsini gözləyirik. O gün getmişdim. Turanın qohumlarının fəryadına qulaq asa bilmədim. Uşagı öldürən Səfixanov da yaxşı kökəlib. Qarın baglayıb. Qoçu kimi yellənə-yellənə gərdiş edir. Nə deyim? Əvvəllər içəridə kişilər vardı, belələrinin əyninə hamam xalatı geyindirib göndərirdilər məhkəməyə.
Belə çıxır, indi türmələrdə daha o kişilər qalmayıb. Ölənlər ölüb, onların da yerində deyəsən, dovşanlar oturub.
Türməyə gedən olsa, sözümü çatdırsınlar içəriyə.
MİA.AZ
İsrail Qəzzada xəstəxananı mühasirəyə alıb - Yaralılar var
ABŞ-ın büdcə kəsiri azalıb - Hesabat
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
ABŞ və Ermənistan strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayıb
Bakıda şok olay: 34 yaşlı kişi özündən 8 yaş böyük sevgilisini maşınla birlikdə dərəyə yuvarlayıb
“Yüz ilin Naxçıvanı” adlı kitabının təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Rıza Çalımbay getdi, Sergen Yalçının köməkçisi gəldi - Superliqada daha bir dəyişiklik
“QARA YANVAR”ın şahidi Reza Deqati... - TARİXİ FOTOLAR
Məşhur məşqçi 30 illik arvadından boşanıb
Ağciyər Xəstəlikləri Mərkəzinə direktor təyin olunub
Xırdalanda oğurluqda şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
Prezident İlham Əliyev Sazişi təsdiqləyib
Məşhur müğənni yeni sevgilisi ilə görüntülərini yayıb - FOTOLAR
Lənkəranda balıqçılar Xəzərdə itkin düşüb - VİDEO
“Qala Sığorta” ASC müəmması və ya fərqli qİymətlərlə anlaşmalar...
Sabah Bakının bu ərazisində qaz olmayacaq
MEDİA-nın Müşahidə Şurası toplanıb: nələr müzakirə olunub? - FOTOLAR
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"15 yaşında cavan oğlan kimiyəm" - Hafiz Hacıyev səhhəti haqqında yayılan iddialara belə cavab verdi
Kikboksinq Federasiyası fəaliyyətini dayandırıb
16 yaşlı məktəbli sinif yoldaşını bıçaqladı
MSK bu dairələrin tərkibini dəyişib
Məşhur jurnalist infarkt keçirib
Ermənistan ABŞ-la strateji tərəfdaşlıq haqqında sənəd imzalayır - Nələr olacaq? (TƏHLİL)
Sabunçuda evə hücum: ev sahibinə xəsarət yetirilib
Lavrov: "Rusiya və Azərbaycan münasibətləri etibarlıdır" - "Qaldı Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinə..."
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi ESOMAR qlobal platformasının üzvü olub
Türkiyə Daxili işlər nazirinin müavinin qardaşı saxlanıldı - "Səbəbini bilmirəm" (FOTO)
Məşhur aktrisa istintaqa çağırıldı - İntim əlaqə, şantaj və 5 milyon dollarlıq iddialar...
Türkiyə ordusu Suriyada PKK-ya ağır zərbə vurub
Nərimanovda əməliyyat: bu şəxslər tutulub
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Əli Əsədov təhsillə bağlı daha bir qərar imzalayıb - SİYAHI
İsmayıllıda polis əməliyyatı: saxlanılan var
Türkiyə Silahlı Qüvvələrində FETÖ əməliyyatı: 7 nəfər saxlanılıb
Vahid Əhmədov: "Hazırda xaricdəyəm, səhhətim də normaldır"
Prezident İlham Əliyev Əbu-Dabi Dayanıqlılıq Həftəsinin rəsmi açılışında - FOTOLAR (Yenilənib)
"Kontakt Home" fərdi məlumatlar haqqında qanunvericiliyi pozub
Nazirlik ADY-nin departament rəhbərinin müavininin diplomunu tanımayıb - "Sizə nömrəmi kim verib?"
Kamran Əliyev gənc hüquqşünaslara məsləhət verdi: "Prokurorluğa qəbul olunanlar dil biliklərini inkişaf etdirməlidir"
Antalyada terrorçu tutulub