Mina terroruna dair niyə kino çəkmirik?
05-04-2023 [20:14]
Zülfiyyə Mustafayeva
Mia.az saytı
***
Amerika səfirliyi dünən bizə başsaglıgı verdi. Müharibənin təsirinə məruz qalan ərazilərimizdə minaların və partlamamış hərbi sursatların qurbanlarını yad etdi, onların ailə üzvlərinə səbr arzuladı. Sag olsunlar. Zatən Birləşmiş Ştatlar 2021-ci ilin noyabr ayından bəri humanitar minatəmizləmə əməliyyatları üçün bizə yardım edir. İndiyədək bunun üçün 2,5 milyon dollar ayırıblar.
Aprelin 4-də Beynəlxalq Mina Xəbərdarlıgı və Mina Fəaliyyətinə Yardım Günü idi. Ölkə olaraq artıq neçə ildi, Ermənistanın mina terroruna məruz qalmışıq. Amma ABŞ səfirliyindən başqa, hansına digər diplomatik nümayəndəliyin, yaxud beynəlxalq təşkilatın bizi bu xüsusda yada salmasını görmədim. Əslində 44 günlük müharibədən sonra bir neçə dost ölkə minalardan təmizlənmə işində bizə həm texnika, həm işçi qüvvə, həm də texniki baxımdan dəstək verib. Amma bizdə nə çatmır ki, dünyanın diqqəti bir yana qalsın, ölkə daxilindəki beynəlxalq təşkilatların heç olmasa, ilin bu günündə bizimlə həmrəy fikir bildirməsini təmin edə bilmirik?
Dövlət dəstəyimi? Var? QHT əməkdaşlıgımı? O da var. Hələ 44 günlük müharibədən əvvəlki vaxtlardan bizim QHT-lər mina qurbanları ilə aktiv iş aparır: onların sosial rifah vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasından tutmuş, psixoloji dəstəyə qədər çoxspektrli fəaliyyət göstərirlər. Amma biz işgaldan azad olunan ərazilərimizə mina üzündən tam dönə bilmirik bu vəziyyətin səbəbkarı olan Ermənistana beynəlxalq təşkilatların təzyiqi sıfır səviyyədədi.
Biz dünya dövlətlərinin ikiüzlü siyasəti ilə ilk dəfə deyil ki, üz-üzə qalmışıq. Azərbaycan dünyada mina ilə çirkləndirilmiş ölkələr arasında ilk sıralarda olsa da, İraqda, Əfqanıstanda, Balkan ölkələrində mina probleminə diqqət edən beynəlxalq təşkilatlar bizim səsimizi qulaqardına vurur. Ermənistan bizim işgal olunmuş ərazilərimizdə 1 milyondan çox mina basdırıb və 1990-cı ildən bəri 3300-dən yuxarı vətəndaşımız bu minaların qurbanı olub. Təkcə 2020-ci ildən sonra işgaldan azad olunan ərazilərimizdə 288 vətəndaşımız minaya düşüb, onlardan 50 nəfəri həyatını itirib.
Ekspertlər deyir ki, biz Ermənistan ərazisində bir ədəd belə mina basdırmamışıq. O üzdən dünyanın qarşısına çıxıb işgalçı ölkənin mina terrorundan danışmaga haqqımız var. Ölkəmiz artıq neçə ildi, BMT qarşısında məsələ qaldırıb ki, humanitar minatəmizləmə BMT-nin 18-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi olsun. Azərbaycan həmçinin Minaların Təsirinə Məruz qalan Ölkələrin birgə qrupunun yaradılmasının da təşəbbüskarıdı. Bəlkə belə birgə fəaliyyət bizim ölkənin məruz qaldıgı mina terroruna dünyanın ədalətli yanaşmasını təmin edə bilər. Prezident İlham Əliyev də dünən sosial media üzərindən paylaşımında minatəmizləyən insanların fədakar əməyini yüksək qiymətləndirərək onların “öz həyatını təhlükə altına ataraq gecə-gündüz çalışdıgını vurgulayıb”.
Piyadalar əleyhinə minaların istifadəsi və istehsalını qadagan edən beynəlxalq Konvensiya hazırda 164 ölkə tərəfindən qəbul edilib. Cənubi Qafqaz ölkələri bu Konvensiyaya qoşulmayıb. Ermənistanın mövqeyi aydındı: ölkəmiz ərazisində minaları basdırmaqla hələ davam edirlər. Azərbaycan isə bəyan edib ki, Ermənistanla sülh müqaviləsindən sonra Konvensiyaya qoşulma məsələsini müzakirə edə bilər. Çünki işgalçı ölkənin minalama siyasəti davam etdikcə, sərvaxt olmaq məcbiriyyətindəyik.
Ölkəmizin məruz qaldıgı mina terrorunu dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmaq üçün ədəbiyyat və kino sahəsində çalışan insanların dəstəyinə ehtiyac var. Mina problemini bütün dünyada humanitar fəlakət kimi dəyərləndirən beynəlxalq ictimaiyyət bu mövzuda bədii əsərlərə, kinomotoqrafiya nümunələrinə həssaslıq göstərir. İraq, Əfqanıstan, Balkan ölkələri, hazırda Ukrayna ərazisində gedən hərbi əməliyyatlar zamanı mülki insanların yaşadıgı mina problemini məhz kino və bədii əsərlərlə tarixin yaddaşına köçürmək mümkün olub.
Bu məlumatlandırmada gənclərin, yeniyetmələrin iştirakı isə müasir trend üsullarla dünya ictimaiyyətinin diqqətini çəkmək deməkdi. Məsələn, hazırda Rusiya-Ukrayna müharibəsinin internet oyunları səviyyəsində tarixin yaddaşına köçürülməsi bizim üçün ideya mənbəyi olmalıdı. Bizim mütəxəssislər minaların təmizlənməsi üzrə internet oyunları yaradaraq bu platforma üzərindən Ermənistanın qeyri-insani hərəkətlərini ortaya qoya bilər.
Minadan əziyyət çəkən insanların psixoliji problemləri isə xüsusi araşdırılmalıdı. Dünya praktikasında belə insanlara psixoliji dəstək qurumlarının yaradılması tətdiq olunur. Belə mərkəzlər beynəlxaq təşkilatlarla əməkdaşlıq etməli və konkret insan taleyi üzərində qurulan keyslər təqdim olunmalıdı.
MİA.AZ
Məşhur aparıcı "telefon dələduzu"nun "toru"na düşüb
Livanın baş naziri: "ABŞ rəsmiləri bizə zəmanət verib, ancaq..." - Bəs, Tel-Əvivdən nə deyirlər?
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Kontakt Home" ilə jurnalist arasında narazılıq böyüyür - "Ayıbdır, vətəndaşları, məhkəmələri aldatmayın"
Şamaxı sakini Rusiyada qadın zorlayıb, daha sonra isə Azərbaycana qaçıb - Təfərrüat
Netanyahu ilə müdafiə naziri İrana hücumla bağlı razılığa gəlib: "Bu hücum qəfil və ölümcül olacaq"
Sabah Səbail rayonunun bir hissəsində qaz təchizatı dayandırılacaq
Elza: "Xəbərdarlıq etdilər ki, bəzi əbləhlərdən özünü qoru"
Cəlilabadda zəlzələ olub
Gömrük Komitəsində dəyişiklik - İdarə rəisi vəzifədən çıxarıldı
Əli Əhmədovun bacısı oğlu müşavir təyin olunub
İcra başçısının oğlunun fermasında dəhşətli faciə yaşanıb - Ana fəryad edir, qarşı tərəf isə... (VİDEO)
Leyla Əliyeva Mərakeşdə Milli Observatoriyanın vitse-prezidenti ilə görüşüb - FOTOLAR
DEPUTATLAR TOPLANIR: hansı qanunlar dəyişir? - SİYAHI
Məşhur futbolçu qadın zorlayıb - Haqqında cinayət işi açıldı
Türkiyə 18 gündür itkin düşən tələbənin meyiti tapılıb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Məhkəmə həbs olunan sabiq şöbə müdiri barədə qərar verib
BMT rəsmisi İsrailə çağırış elədi: "Atəşkəs vacibdir"
Mərakeşdə zəlzələ olub - 4,5 bal gücündə
Prezident İlham Əliyev fərman imzaladı - Dəyişiklik
COP29 zolaqları: bu küçələrə avtomobillər daxil ola bilər - SİYAHI
Keçmiş rəislərə hökm oxundu - SİYAHI
Pensiyalar niyə gecikir? - DSMF cavabdan yayınır
Sabahdan intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Vəkilin əl-qolunu bağlayan şəxsə hökm oxunub
Hizbullah: "İsrail mövqelərinə ağır zərbələr vurduq"
Partiya funksioneri 25 yaşlı qızı konsertdə yumruqlayıb - FOTO
Beynəlxalq Bankdan şikayətçiyə anormal cavab verilib: "Saat 14:00-a kimi etməmisinizsə, 4,5 gün ərzində..."
Şahin Mustafayev İranın xarici işlər naziri ilə müzakirə aparıb
Deputat Ramid Namazov Ziyafət Əsgərovu əvəzləyib
Azərbaycan yığması Estoniyaya qarşı matçı Bakıda oynamayacaq
Əhalinin sayı açıqlanıb - Qadınlarn sayı çoxdur
Sabah yağış yağacaq
İsrail Livanda xəstəxanaya raket atıb - Üç həkim ölüb
ABŞ-dan İrana Trampla bağlı sərt xəbərdarlıq: "Əgər nəsə olsa..."
“Express Bank”ın mənfəəti azalıb, xərcləri artıb
"AAAF Park" işıqpulunu ödəmir - Sakinlər imdad diləyir
Vəzifəli şəxs zorla qız qaçırıb - İşə polis qarışıb
Prezident İlham Əliyev sərgi iştirakçılarına məktub göndərdi - MƏTN