Rusiyanın şimal sərhədinə dirənən NATO ordusu... - Moskva hansı addımı atacaq?
05-04-2023 [19:03]
Turan Rzayev,
Politoloq
***
Finlandiya rəsmi olaraq NATO-ya üzv oldu. Beləliklə, rəsmi Helsinki alyansın sayca 31-ci rəsmi üzvü oldu.
Prinsip etibarilə Finlandiya uzun müddətdir ki, NATO-ya inteqrasiya olunub. Sadəcə, indi hüquqi prosedurlar icra edilir.
Finlandiya NATO-ya üzv olaraq alyansın ümumi müdafiə ilə bağlı olan 5-ci maddəsindən faydalana biləcək. Yəni Finlandiyaya edilən istənilən hücum bütün ittifaqa hücum kimi qəbul ediləcək.
Helsinkinin alyansın 31-ci rəsmi üzvü olması həm də Baltik dənizinin NATO-nun daxili dənizi halına gəlməsi deməkdir. Düzdür, İsveçlə bağlı proses davam etsə də, bunun da qısa zamanda nəticələnəcəyi bəllidir. Sadəcə, zaman məsələsidir.
Kremlin narahatlığı
Rusiya üçün Finlandiyanın ittifaqa üzvlüyü İsveçin üzvlüyündən daha önəmlidir. Çünki Finlandiya ilə Rusiya sərhəddir. Helsinkinin alyansa üzv olması həm də NATO-Rusiya sərhədinin böyüməsi deməkdir.
Əslində, Kreml yaxşı bilir ki, indiki məqamda NATO-Rusiya gərginliyi olmayacaq. Sadəcə, Rusiya-Finlandiya sərhədinə əlavə hərbi qüvvə cəmləmək ehtiyacı görmürdüsə, NATO üzvü Finlandiya sərhədinə əlavə hərbi qüvvə cəmləməli olacaq. Bu isə mövcud Ukrayna-Rusiya müharibəsi fonunda onsuz da geriləyən iqtisadiyyatın əlavə yüklənməsi deməkdir.
Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Qruşkonun “Əgər digər NATO üzvlərinə məxsus hərbi qüvvələr və maşınlar Finlandiyaya yerləşdirilərsə, əlavə addımlar atacağıq. Rusiyanın hərbi təhlükəsizliyini möhkəm şəkildə təmin edəcəyik” sözləri də Kremlin Finlandiyanın NATO-ya üzv olmasından deyil, Finlandiya-Rusiya sərhədinə NATO qüvvələrinin yerləşdirilməsindən narahat olduğunu təsdiqləyir.
Finlandiya Ukraynanın taleyi ilə üzləşə bilərmi?
A.Qruşkonun son açıqlaması hər nə qədər təhdidkar ritorikada olsa da, Finlandiyanın NATO-ya üzv olmasının ehtimal bir fin-rus gərginliyinə səbəb olacağını düşünmürəm.
Birincisi, A.Qruşkonun “Əgər digər NATO üzvlərinə məxsus hərbi qüvvələr və maşınlar Finlandiyaya yerləşdirilərsə, əlavə addımlar atacağıq” sözləri fin-rus gərginliyi mənasına gəlmir. Mümkündür ki, belə bir hal olacağı təqdirdə Rusiya da Finlandiya sərhədinə əlavə hərbi qüvvələr yerləşdirəcək. Yəni Qruşko “əlavə addımlar atacağıq” deyərkən bunu nəzərdə tutur.
İkincisi, yuxarıda qeyd etdiyim kimi, Finlandiya uzun müddətdir ki, NATO-ya inteqrasiya olunub. Sadəcə, indi hüquqi prosedurlar icra edilir. Yəni Rusiyanın bundan sonra Finlandiya ilə gərginlik yaratması birbaşa NATO ilə gərginlik yaratmaq deməkdir. Çətin ki, Kreml NATO ilə birbaşa gərginliyi gözə alsın.
Üçüncüsü, Rusiya yaxşı bilir ki, Finlandiya Ukrayna deyil. Bu ölkə həm rifah səviyyəsinə görə, həm də sosial baxımdan dünyanın ən sabit ölkəsidir.
Finlandiya ardıcıl beş ildir ki, dünyanın ən xoşbəxt ölkəsi seçilir. Yəni Rusiya bu ölkədə daxili sabitliyi poza bilməz. Digər tərəfdən Finlandiyada etnik münaqişə də yoxdur. Ümumiyyətlə isə belə bir münaqişəni yaradacaq əsas da yoxdur.
Finlandiya coğrafi olaraq da çətin relyefə və iqlimə malikdir. Kreml çətin ki, bu reallıqları bilə-bilə Finlandiya ilə gərginliyə girsin.
Finlandiya Prezidenti Sauli Niinistö deyib ki, ölkəsinin NATO-ya daxil olması hansısa ölkəyə qarşı yönəlməyib. Hesab edirəm, Niinistönun bu açıqlaması Finlandiya tərəfinin də Rusiya ilə gərginliyə getmək istəmədiyini göstərir.
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Şimali Makedoniya prezidenti Bakıda İlham Əliyevlə görüşdü, birgə bəyanat verildi - FOTOLAR (Yenilənib)
Miqrasiya orqanlarına işə qəbul qaydası dəyişib
Şimali Makedoniya prezidenti Bakıda Zəfər parkında - FOTOLAR
Qarabağda yaşayan erməniəsilli şəxs Bakıda Ruben Vardanyanın məhkəməsində: "O, nəyə görə öz biznesini qoyub Qarabağa gəlmişdi?”
“Tramp və əmim oğlu Putinin xeyrinə işləyən axmaqlarıdır” - Ukraynada 3 il döyüşmüş amerikalı: “Silah yoldaşlarımı öldürəcək siyasətə”...
Suriyada yeni rejimlə YPG aarsında anlaşma: nələr olacaq? - TƏHLİL
Axtarışa verilmiş 3 nəfər Rusiyadan Azərbaycana gətirilib
Prezident 80 yaşlı deputatla bağlı sərəncam imzaladı
Yazıçı Anarın məhkəməylə hədələdiyi şair: "Daha ciddi, iyrənc faktlar bilirəm, onların hamısını açıqlayacağam"
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
“Rəqabət Məcəlləsi" haqda qanuna dəyişiklik təsdiqləndi
Bakıda küçədə kütləvi dava: saxlanılanlar var (Yenilənib)
UEFA Millətlər Liqası: Macarıstanın heyəti açıqlanıb - SİYAHI
Azərbaycan millisi Avropa çempionu olub
Azərbaycan neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı
"Beşiktaş" 10 nəfər qalan rəqibinə uduzub
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Prezidentin köməkçisi britaniyalı nazirlə görüşüb
Suriya prezidenti ABŞ-ın dəstəklədiyi YPG silahlıları ilə anlaşdı - Qruplaşma silahları yerə qoyacaq və...
Məşhur vulkan püskürməyə başlayıb
Maskdan X platformasındakı problemə reaksiya: "Böyük kiberhücum var"
Tofiq Yaqubluya hökm oxundu - Məhkəmə iclası
İsrail ordusu Bureycə hücum edib - Ölən və yaralananlar var
Arkadi Qukasyan Bakıda məhkəmədə “böyük Ermənistan” ideologiyası ilə razısınızmı?” sualına belə cavab verdi: "Çoxdandır nağıllara inanmıram" - FOTOLAR
X sosial media şəbəkəsində problem yaranıb
Putin Sahibə Qafarovanı “Dostluq” ordeni ilə təltif edib
"Sumqayıt", nəhayət, tilsimi qırıb
Rəsmi Moskva: "Britaniya hər iki dünya müharibəsində olduğu kimi..." - "London Trampa qarşı qarayaxma kampaniyası aparır"
Əli Nağıyev Beynəlxalq Komissiyanın baş direktorunu qəbul edib - Nələr müzakirə olunub? (FOTO)
Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniya Birgə Məktub imzalayıb - Yaşıl Enerji Dəhlizi üzrə
Ceyhun Bayramov Qazaxıstana gedib
SAHİL BABAYEVDƏN İLK DƏYİŞİKLİK: aparat rəhbəri vəzifədən çıxarıldı, yeni təyinat oldu - Növbə kimlərindir?
Ceyhun Bayramov Katrin Bombergerlə müzakirə aparıb
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı: iclasda nələr müzakirə olunub? - FOTOLAR
Qarabağ zonasında 1365.3 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Rəsmi Tehran açıqladı: "Trampdan məktub almamışıq" - "Region ölkələri öz maraqlarına uyğun qərarlar verməli və..."
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Gəncədə məktəbli bıçaqlanıb
Hindistan-ABŞ təyyarəsi yarıyoldan geri dönüb
Media nümayəndələri İnam Kərimova müraciət ediblər
Bakının rayonlarında ağac soyqırımı gedir - Prokurorluq hərəkətləndi
Rusiya MN: "Kursk vilayətində daha 3 yaşayış məntəqəsini geri aldıq"