Dünya düzəni dəyişir? - Elxan Şahinoğlu yazır
29-03-2023 [11:11]
Elxan Şahinoğlu
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir.
Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür.
Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində, bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib.
Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir.
Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Türkiyənin ən böyük 5 gölündən biri quruyur - "1600 il əvvəlin tarixi abidəsi üzə çıxıb"
5 bloger haqqında həbs tələbi var - SƏBƏB
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
Nazir oğlu istintaqda: "Onun özünün və qardaşının adına ABŞ-da mülklər almasından qətiyyən xəbərim olmayıb”
Ceyhun Bayramovla Misirin naziri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazda ağır qəza: bir nəfər ölüb, 3 nəfər xəsarət alıb
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz qərarını açıqlayıb
BMT Baş katibi Bakıda: "Fikir ayrılıqları qalır və..."
"Fənərbağça"dan döyülərək qovulan futbolçuya məşhur klub "elçi" düşüb: "Danışıqlar başlayıb"
“Nargis” jurnalı COP29 üçün hazırladığı xüsusi buraxılışında “Veysəloğlu”nun ekoloji layihələrindən bəhs edib
"AccessBank"da əmanətlər niyə qorunmur?
Yaşayış və minimum maaş nə qədər artırılacaq? - Məbləğlər açıqlandı
Ukrayna MN: "Rusiya qitələrarası ballistik raketlərlə elektrik xətlərini sıradan çıxarıb, Kiyev işıqsız qalıb" - Biri Həştərxanda atılıb
Pakistanda terror hücumları artıb - Daha 55 hərbçi öldürülüb
Aparıcı Vüsalə Əlizadə: "Elə qapalı qadınlar var ki, etdiklərini görəndə, dünya başıma fırlanır!"
Putin əmr verdi - Rusiya "mobil nüvə sığınacaqları" tikir (FOTOLAR)
Müğənni Kəmalə Günəşli "dollar yağışı"na tutulub - VİDEO
Zaxarova: "COP29 beynəlxalq arenada Bakının nüfuzunu artıracaq"
“Eurohome” tikinti bazarının sahibinin bacısı oğlu ilə qalmaqal yaşayan iş adamı problemlə üzləşib
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Türk müğənni ilə İkardi sevgilidir? - "Dəlisən?"
Sahil Babayev: "3 milyon insanın pensiyası artırlacaq"
Müğənni Aysel Əlizadə yeni pozada - FOTOLAR
PKK/KCK-nın daha bir məsul üzvü zərərsizləşdirilib - İraqda
Nazirlər Kabineti hava sərhədimizin pozulması ilə bağlı mühüm qərar verdi - Nələr olacaq?
Şəhid ailələrinin yaşayış sahəsi uçotuna dair yeni qaydalar... - Hökumət təsdiqlədi
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Rayonlar üzrə pensiya ödənişi niyə gecikir? - Açıqlama
İlqar Əfəndiyev vəzifəsindən azad edilib - Nazirdən əmr
"Qalatasaray" "Tottenhem"un oyunçusunu "radar"a alıb - Osimhenin menecerinə səlahiyyət verildi
“Real Madrid”in baş məşqçisi: "Arda Güləri elə stadionda oynatmaqla səhv etdilər..."
ABŞ-da qanunsuz yaşayanlara qarşı sərt tədbirlərə hazırlıq gedir - Texasda 567 hektarlıq müvəqqəti saxlanma düşərgəsi yaradılır
“Azinvest Telecom Technology” QSC şirkətindən milyonlarla avans və... - İşçilərin pulu niyə ödənilməyib?
Siyavuş Novruzov Naxçıvan rəhbərliyini "topa tutdu" - 1.2 milyard pul, tenderlər və... (VİDEO)
BMT Baş katibi yenə Azərbaycana gəlib - FOTO
İsrail Livanı yenə vurub - Daha 5 nəfər ölüb
Sergen Yalçından "Fənərbağça"ya məsləhət: "Onu istəyən olsa, yanına bir futbolçu da qatın, verin"
Qəzzada daha 21 nəfər öldürülüb - 4-ü uşaqdır
İngiltərədə sosial media qadağan olunur - Bu şəxslər üçün
Türkiyədə silahlı insident: 3 polis güllələnib (FOTO)
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Hərbçimiz vəfat edib - MN-dən açıqlama
Livanda savaş: ölənlərin sayı artıb