Dünya düzəni dəyişir? - Elxan Şahinoğlu yazır
29-03-2023 [11:11]
Elxan Şahinoğlu
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir.
Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür.
Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində, bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib.
Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir.
Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
David İşxanyan Bakıda məhkəmədə: “Rəhbərlər Serj Sarkisyan və Samvel Babayan..." (YENİLƏNİB)
Türkiyədə torpaq sürüşməsi: dağıntı altında qalan var
“Azərsu” ASC-nin sabiq sədrinin qardaşı oğlu haqda gözlənilməz təyinat - Eldar Əzizova müavin gətirildi
Hərbi kolleclərin məzunları barədə qərar verildi
Müğənni verilişdə yıxıldı - VİDEO
Goranboyda şok olay: valideyn müəllimi döyüb
Ayxan Hacızadə: "Əgər Fransa sülh sazişinin tezliklə imzalanmasını dəstəkləyirsə, o zaman..."
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
NAZİR XİDMƏT RƏİSİ İLƏ QALMAQALLI İDARƏ RƏİSİNİ VƏZİFƏDƏN AZAD ETDİ - Sahil Babayevdən növbəti dəyişikliklər
Kamal Kılıçdaroğlu namizədliklə bağlı yekun qərarını açıqladı: "Az deyiblər, niyə 800-ü keçməsin ki..."
Həsən Kür xəstəxanadan evə buraxılıb
Bakıda silahlı şəxs tutulub
RƏİSLƏ İŞÇİ DALAŞDI, İŞƏ POLİS QARIŞDI - Dövlət Xidmətində dava
AQTA-nın Gəncə-Daşkəsən Regional Bölməsinə yeni rəis təyin olunub
Emin Əmrullayev məzunlara niyə problem yaradır? - Qalmaqal
Ağdərədə tapılan skelet Əsəddin Novruzov və Qurban Göyüşova aiddir? - Açıqlamalar (FOTO)
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Azərbaycanı boksçuları Serbiyada yarışa qatılacaq
Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu, MŞ və TŞİİB-lə birgə jurnalistlər üçün müsabiqəsinə start verdi - Şərtlər
“Yazırlar ki, bu da özünü Çimnaza oxşadır”
Türkiyədə aktyor həbs olunub - "Boykot aksiyası"na görə
Məhkəmə Azər Qasımlı barəsində qərar verdi - Həbs müddəti uzadıldı
KTN-də ƏMƏLİYYAT: bir neçə vəzifəli şəxs qandallanıb - Prokurorluq detalları yaydı (YENİLƏNİB)
Türkiyədə qayıq batıb - 5 nəfər ölüb, 25 nəfər xilas edilib
Şirvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin kotirovka sorğuları ləğv edilib
Gəncədə bank kartından pul oğurlayan şəxs tutulub
Aprelin 13-də buraxılış imtahanı keçiriləcək - Rayonar üzrə SİYAHI
Avropa İttifaqından qorxunc iddia: "Dünyada milyonlarla insan üçün dəhşətli olacaq" - "Biz bu fırtınanın qarşısını almaq üçün hər şeyə sahibik"
Müdafiə Nazirliyinin sabiq işçisi hakim qarşısında - 42 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə proses davam edir
İyun ayında neçə gün qeyri-iş günü olacaq? - Açıqlama
Azərbaycan nefti cüzi ucuzlaşdı
AFFA rəhbərliyi UEFA-nın 49-cu Konqresində iştirak edəcək
İsrail Şərqi Qüdsdə yeni söküntüyə başlayıb - Fələstinlilə məxsus tikililər dağıdılır
Daha 51 nəfər toyuq dönərindən zəhərlənib
ABŞ gömrük vergisini 34 faiz qaldırdı, rəsmi Pekin etiraz bəyanatı yaydı: "Tarix sübut edir ki..."
TRT daha bir aktyorla yollarını ayırdı - Səbəb
Tramp Maskla vidalaşır - Onun vəzifədən gedəcəyi dəqiqləşib
47 ildən sonra bir ilk - Livan ordusuna məxsus təyyarə ölkənin cənubuna "ayaq basdı"
Mourinyo Okan Burukun burunu sıxdı, baş məşqçinin ürəyi getdi - FOTO
