Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Ceyhun Bayramovla Misirin naziri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazda ağır qəza: bir nəfər ölüb, 3 nəfər xəsarət alıb
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz qərarını açıqlayıb
BMT Baş katibi Bakıda: "Fikir ayrılıqları qalır və..."
"Fənərbağça"dan döyülərək qovulan futbolçuya məşhur klub "elçi" düşüb: "Danışıqlar başlayıb"
“Nargis” jurnalı COP29 üçün hazırladığı xüsusi buraxılışında “Veysəloğlu”nun ekoloji layihələrindən bəhs edib
"AccessBank"da əmanətlər niyə qorunmur?
Yaşayış və minimum maaş nə qədər artırılacaq? - Məbləğlər açıqlandı
Ukrayna MN: "Rusiya qitələrarası ballistik raketlərlə elektrik xətlərini sıradan çıxarıb, Kiyev işıqsız qalıb" - Biri Həştərxanda atılıb
Pakistanda terror hücumları artıb - Daha 55 hərbçi öldürülüb
Aparıcı Vüsalə Əlizadə: "Elə qapalı qadınlar var ki, etdiklərini görəndə, dünya başıma fırlanır!"
Putin əmr verdi - Rusiya "mobil nüvə sığınacaqları" tikir (FOTOLAR)
Müğənni Kəmalə Günəşli "dollar yağışı"na tutulub - VİDEO
Zaxarova: "COP29 beynəlxalq arenada Bakının nüfuzunu artıracaq"
“Eurohome” tikinti bazarının sahibinin bacısı oğlu ilə qalmaqal yaşayan iş adamı problemlə üzləşib
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Türk müğənni ilə İkardi sevgilidir? - "Dəlisən?"
Sahil Babayev: "3 milyon insanın pensiyası artırlacaq"
Müğənni Aysel Əlizadə yeni pozada - FOTOLAR
PKK/KCK-nın daha bir məsul üzvü zərərsizləşdirilib - İraqda
Nazirlər Kabineti hava sərhədimizin pozulması ilə bağlı mühüm qərar verdi - Nələr olacaq?
Şəhid ailələrinin yaşayış sahəsi uçotuna dair yeni qaydalar... - Hökumət təsdiqlədi
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Rayonlar üzrə pensiya ödənişi niyə gecikir? - Açıqlama
İlqar Əfəndiyev vəzifəsindən azad edilib - Nazirdən əmr
"Qalatasaray" "Tottenhem"un oyunçusunu "radar"a alıb - Osimhenin menecerinə səlahiyyət verildi
“Real Madrid”in baş məşqçisi: "Arda Güləri elə stadionda oynatmaqla səhv etdilər..."
ABŞ-da qanunsuz yaşayanlara qarşı sərt tədbirlərə hazırlıq gedir - Texasda 567 hektarlıq müvəqqəti saxlanma düşərgəsi yaradılır
“Azinvest Telecom Technology” QSC şirkətindən milyonlarla avans və... - İşçilərin pulu niyə ödənilməyib?
Siyavuş Novruzov Naxçıvan rəhbərliyini "topa tutdu" - 1.2 milyard pul, tenderlər və... (VİDEO)
BMT Baş katibi yenə Azərbaycana gəlib - FOTO
İsrail Livanı yenə vurub - Daha 5 nəfər ölüb
Sergen Yalçından "Fənərbağça"ya məsləhət: "Onu istəyən olsa, yanına bir futbolçu da qatın, verin"
Qəzzada daha 21 nəfər öldürülüb - 4-ü uşaqdır
İngiltərədə sosial media qadağan olunur - Bu şəxslər üçün
Türkiyədə silahlı insident: 3 polis güllələnib (FOTO)
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Hərbçimiz vəfat edib - MN-dən açıqlama
Livanda savaş: ölənlərin sayı artıb
Prezident İlham Əliyev Ağdam Şəhəri Günü münasibətilə paylaşım edib