Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Bakıda növbəti beynəlxalq oyun festivalı-Gamesummit keçiriləcək
Sahibkarlarla növbəti görüş Gəncə şəhərində keçiriləcək
Rəsmi Bakıdan bəyanat: "Ermənistan XİN-in 4 dekabr 2023-cü il tarixli açıqlamasını qətiyyətlə rədd edirik"
"Ordumuz atəş açmayıb" - MN Ermənistan MN-in xəbərini yalanladı
Ceyhun Bayramov Rusiyaya gedib
YAP-dan qurultayla bağlı açıqlama: "Seçkilərdən öncə..."
“Fövqəladə vəziyyət haqqında” qanun dəyişdi - Əli Əsədov yeni qərar verdi (DETALLAR)
İranın Hərbi Dəniz Qüvvələrinin komandanı Bakıya gəlib
Azərbaycanda 20 nəfər koronavirusa yoluxub - 4 nəfər ölüb
Səudiyyə Ərəbistanı: nefti sudan ucuz ölkə və ya illər sonra Ermənistanla qurulan əlaqə...
Samux rayonunda 9 müraciət ünvanlandı - FOTOLAR
Penitensiar Xidmətinin sabiq rəisi hakim qarşısında - Generala qarşı ifadələr verilib
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Zakir Həsənov Misirdə - FOTOLAR
“Real Madrid”in ulduzu: "Arda möhtəşəmdir" - "Hələ də ispan dilində danışa bilmirəm"
6, yoxsa 17 milyonluq mənimsəmə? - Sabiq deputat ittihamı qəbul etmir (Məhkəmə prosesi)
10-cu sinif şagirdi ilə 20 yaşlı oğlanın fermada sərgüzəştləri və ya qəfil otağa girən Anarın iyrənc şantajı... - Biləsuvarda zorlama, təhdid və...
Azərbaycan çempionatında növbəti turun proqramı açıqlanıb
Harris Mahmud Abbasla danışdı: "Qəzza yenidən Fələstin administrasiyasının tabeliyində olacaq"
YENİ NAZİR APARAT RƏHBƏRİNİ VƏZİFƏDƏN AZAD ETDİ
ARDN-dən valyuta hıərracları ilə bağlı - Açıqlama
Prezident Malayziyanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
Prezident Ərdoğan böyük heyətlə Qətərə gedib - Səbəb
Sabah güclü külək olacaq, yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Milli Məclisdə Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı dinləmə keçiriləcək
“Adana Dəmirspor”un baş məşqçisi istefaya göndərildi
Azərbaycan idmançıları medal qazanıblar
Aparat rəhbəri yenə şikayət verdi
Prezident Çinlə əməkdaşlığa dair Memorandumu təsdiqləyib
Laçında silah-sursat tapılıb
MƏHKƏMƏLƏRLƏ BAĞLI YENİ FƏRMAN VERİLDİ - Dəyişiklik
Prezident Dövlət Agentliyinə vəsait ayırıb - Sərəncam
Keçmiş nazir vəfat edib - 93 yaşında
Ferdi Kadıoğlu Avropa nəhənglərinin "radarı"na düşüb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
"İstəyimiz odur ki, xəstəlik tədris prosesinə ciddi təsir göstərməsin" - Nazirdən qızılca ilə bağlı açıqlama
MİT PKK-nın axtarışda olan daha bir liderini "yox" etdi - FOTO
Keçmiş gömrük rəhbəri xaricə tez-tez niyə gedir? - Səfər Mehdiyevlə bağlı sensasiyalı iddia yayıldı
SOCAR-ın gəlir azalıb
Türkiyədə güclü zəlzələ oldu - 5.1 bal gücündə (Açıqlamalar)
Rəis təqaüdə göndərilib
Salyanda iki hərbçi dəm qazından boğularaq ölüb