Sabiq deputat dəyişiklik tələb edir: Təhsil naziri gənc yox, ağsaqqal bir ziyalı olmalıdır" - "Kollegiyada nazir, müavinlərlə yanaşı, üzvlər, pedaqoqlar, psixoloqlar olmalıdır"
23-02-2024 [14:32]
Son illər ölkənin orta ümumtəhsil məktəblərində şagirdlər arasında xoşagəlməz hadisələr qeydə alınır. Son hadisələrdən biri məktəblilərdən birinin digərini qətlə yetirməsi ilə nəticələndi. Məktəblilər arasında baş verən neqativ hadisələr isə sosial şəbəkələrdə geniş yayılır ki, həmin proseslərə cəmiyyətin baxışı müxtəlifdir. Qalmaqalların yaranma səbəbi, günahkarı, həlli yolları ilə bağlı fərqli fikirlər səslənir, təkliflər irəli sürülür.
Mia.az xəbər verir ki, bu və ya digər mqəamlarla bağlı sabiq deputat, professor, təhsil üzrə ekspert Şahlar Əsgərov “Cümhuriyət”ə müsahibə verib.
Həmin müsahibəni təqdim edirik:
- Şahlar müəllim, son vaxtlar aktual olan mövzulardan biri də məktəblilər arasında baş verən neqativ hadisələrdir. Cəmiyyətin bir qismi valideynləri, digər tərəf isə məktəbi günahlandırır. Siz necə düşünürsünüz?
-Müasir dövrdə hər bir məktəbli dövlətin resursu sayılmalıdır. Yəni dövlət doğulan hər bir uşağa yardım etməlidir. Məktəbyaşlı uşaqlar üçün məktəb açmalı, məktəbi lazımi infrastrukturla təmin etməlidir ki, o uşaqlar gələcəkdə onun həm vətəndaşı, həm əsgəri, həm də dövlət quruculuğunda köməkçisi olacaq. Həm təhsil, həm də tərbiyə məsələsində dövlətin öhdəliyi var.
Bunu valideynin üzərinə atmaqla düzgün mövqe tutmuruq. Valideyn istəməz ki, övladı pis böyüsün, onu məktəbə ona görə göndərir ki, övladı həm yaxşı tərbiyə, həm də təhsil alsın. Çünki valideyn əvvəldən bilir ki, məktəb bu işi ondan yaxşı görər. Ona görə də baş verən hadisələrdə günahı valideynlərin üzərinə atmağın əhəmiyyəti yoxdur. Eyni zamanda, dövlətdə elə bir orqan yoxdur ki, valideyni günahlandırsın və cəzalandırsın. Bu, əvvəllər olub. Belə ki, bir vaxtlar kəndin, rayonun, bölgənin ağsaqqalı olub.
Əgər bir ailə, o cümlədən uşaq qeyri-etik davranışa yol verərdisə, ağsaqqal gəlib onlara deyərdi ki, bu kənddən çıx get. Beləliklə, vaxtilə qüsurlu valideynlər olub ki, öz kəndlərini dəyişiblər. İndi belə bir mexanizm yoxdur. İndi kəndin, bölgənin də ağsaqqalı yoxdur. Ona görə də bu gün baş verən hadisə ilə bağlı məsələni mən məktəbin üzərinə atıram. İstər bu hadisələr məktəbdə, istər məktəbin həyətində, istərsə də evlə məktəbin arasındakı yolda olsun. Bu işdə məktəbin daha çox qüsuru var və məktəb daha çox bu işin öhdəsindən gəlməlidir.
Ancaq onu da nəzərə almaq lazımdır ki, ölkədə 4500 məktəb, 1,5 milyon şagird var. Belə hadisələr hər zaman olub, bu gün var, gələcəkdə də ola bilər. Ən yaxşısı odur ki, məktəbdə işimizi elə quraq ki, belə hadisələr baş verməsin. Baş versə də cüzi olsun. Bunun üçün məktəbdə davamlı olaraq iş getməlidir. Dərsdən sonra ölkənin tanınmış şəxsləri, ziyalılar, yazıçılar, rəssamlar, sənətkarlarla görüşlər keçirilməlidir. Qonaqlara sual verilməlidir ki, necə oldu ki, cəmiyyətdə belə mövqe tutdunuz?
Bununla uşaqlara düzgün yol göstərməliyik. Bir çoxları valideynləri günahlandırırlar. Valideyn nə etsin ki, bu gün bütün şagirdlərin əlində mobil telefon var və onun içində də ən müsbət və ən mənfi məqamlar var. Nə bilmək olar ki, uşaqlar bu mənfi enerjini haradan alıb, bu mənfi nümunəni evdənmi götürüb? Bu, mürəkkəb və ciddi məsələdir. Bu məsələlər yüksək səviyyədə, Təhsil Qurultayında müzakirə olunmalıdır. Həmin Təhsil Qurultayında konkret baş verən hadisə yox, tərbiyə məsələsi qoyulmalıdır.
-Son vaxtlar məktəblərdə dərslərin ağırlığından şagirdlərdə aqressiv yanaşma tərzinin formalaşdığı deyilir Bu fikirlə razılaşırsızmı?
-Hər bir nazirliyin kollegiyası olmalıdır və burada nazirlə, müavinlərlə yanaşı, üzvlər, pedaqoqlar, psixoloqlar olmalıdır. Bu məsələni Elm və Təhsil Nazirliyinin kollegiya iclasında qaldırmaqla ən azı 30 mütəxəssis fikrini öyrənməliyik. Ancaq müstəqil şəkildə hər bir təhsil ekspertinin fikir bildirməsi ilə bu məsələni həll etmək olmaz. Bizim yaramız var, o yaranı sağaltmalıyıq. Biz uşaqları niyə itirməliyik? Onları da müdafiə etməli və düzgün fikir irəli sürməliyik ki, gələcəkdə heç bir şagird eyni aqibəti yaşamasın.
Bu, çox ciddi məsələdir, ancaq bu hadisələrə yanaşma bayağıdır. Azərbaycanda tərbiyə manifesti var? Yoxdur. Yaponiyada 18 maddədən ibarət Tərbiyə Manifesti var. Orada “Əsla yalan danışma!”, “Əsla oğurluq etmə!” kimi maddələr var. Bütün baş verən prosesləri fundamental həll etmək lazımdır. Bu dövlət səviyyəsində həllini tapmalıdır. Bir neçə nəfərin fikri ilə bu problemin həlli yoxdur.
Pedaqoq, psixoloq alimlər, ağsaqqal ziyalılar birlikdə bu məsələni müzakirə etməlidirlər. Bir çox nazirliklər firma kimi idarə oluna bilər. Məsələn, Gəmiçilik Nazirliyi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi firma kimi idarə oluna bilər. Ancaq Mədəniyyət Nazirliyi, Elm və Təhsil Nazirliyi kollegiya ilə idarə olunmalıdır. Çünki təhsilin kökü yüz yerdən “su içir”. Ona görə də ETN idarəetməni dəyişməlidir və idarəetmə düzəlməlidir.
-Belə bir fikir də səslənir ki, bu gün tərbiyəni valideyn, təhsili də repetitor verirsə, məktəb nə ilə məşğuldur?
-Sovet dövründə belə bir fikir vardı ki, valideyn yedizdirir, geyindirir, məktəb uşaqları öyrədir, küçə də uşaqları tərbiyə edir . Yəni o zaman valideynlər konkret olaraq uşaqların tərbiyəsi ilə məşğul deyildilər. İndi həm valideynlərin təhsili artdığına görə dərk edirlər ki, uşağa tərbiyə versə yaxşıdır, həm də dövlətin qayğısı var. Məktəbəqədər təhsil müəssisələri, ibtidai təhsil, liseylər var.
Mövcud problemləri bir adam həll edə bilməz. Təhsilin problemi cəmiyyətin problemidir. Dövlətin təhsilə ayırdığı pulun bir hissəsi də tərbiyəyə yönəlməlidir. Ancaq o pulu yeyirlər. Məktəblərdə psixoloq çatışmazlığına gəldikdə isə “birbaşlı əjdaha” da, “beşbaşlı əjdaha” da ola bilər. Ancaq “əjdaha” elə olmalıdır ki, işinin öhdəsindən gəlsin. Dünyanın hər ölkəsində uşaq doğulur və tərbiyə sistemi var. Sabiri, Cəlil Məmmədquluzadəni, Səməd Vurğunu kim tərbiyə edib? Təbii ki, bu ziyalılarımız Azərbaycanda tərbiyə alıblar. İnsan yaşa dolduqca dünyagörüşü artır.
Gənclərin dünyagörüşü zəifdir. Mən istərdim ki, bizim təhsil nazirimiz ağsaqqal bir ziyalımız olsun, nəinki gənc olsun. Gənc oğlan hərbidə, təyyarəni idarəetmədə lazımdır, ancaq mədəniyyətdə, elmdə ağsaqqal olmalıdır. Çox bilikli olmaq isə düzgün qərar qəbul etmək deməkdir.
MİA.AZ
İlham Əliyev Rusiya rəsmiərini qəbul edib - FOTO
“Xalçalarda yaşayan tariximiz” adlı sərginin açılışı olacaq
“Alatava” ilə bağlı son qərar verildi - VİDEO
İcra başçısının qardaşı oğlu: “Atamı bu hərəkətinə görə öldürdüm” - Sabiq rəisin qətliylə bağlı sensasion ifadə
ABŞ Azərbaycanın bu şirkətinə sanksiya tətbiq etdi - Səbəb
Füzuli şagirdləri üçün “Nar”dan gözəl hədiyyə - FOTOLAR
YENİ NAZİR KÖHNƏ KADRLARA SAVAŞ AÇIB - Daha iki idarə rəisi vəzifədən azad edildi (YENİLƏNİB)
Sənədsiz evlərlə bağlı yeni portal yaradılır: həyət evləri ilə bağlı amnistiya işləri aparılır - VİDEO
Tanınmış aşığın gəlini evdən qaçıb? – VİDEO
Əli Əsədovdan daha bir qərar - Dövlət Xidmətinə 2 xidməti minik avtomobil veriləcək
Kənd məktəbinin direktoru qonşu rayonda kollecin rəhbəri təyin olundu - Agentlikdən diqqətçəkən dəyişiklik
Konfrans Liqası: yarımfinal həyəcanı başlayır
Kəlbəcərin Baş planı təsdiqlənib - Hökumət qərar verdi
Bu gün Əfv Məsələləri Komissiyası toplanır - 100-dən çox müraciətə baxılacağı gözlənilir
Ədliyyə Nazirliyi Fikrət Məmmədovun kadrlarından "təmizlənir" - Nazir Fərid Əhmədov öz komandasını fortmalaşdırır (Yenilənib)
Türkiyədə daha bir mafiya çökəldildi - Lideri həbs olunub
Bu gün Prezident Ərdoğan CHP liderini qəbul edəcək
GƏLƏN AY ÖLKƏDƏ NEÇƏ GÜN RƏSMİ İŞ OLMAYACAQ? - Qərar
Azərbaycan nefti 2.5 dollar ucuzlaşdı
Braziliyada güclü sel: 8 nəfər ölüb, 21 nəfər itkin düşüb
Çempionlar Liqası: alman komandası PSJ-ni devirdi
AVRO-2024: məşhur qapıçı "ofsayd"da saxlanıldı
Blinken Qəzza ilə İsrail arasındakı sərhəd qapısı ilə yəhudi qəsəbəsini ziyarət edib - FOTO
Paşinyan: "Delimitasiya prosesi mümkün qədər tez aparılmalıdır" - "Sərhəddə Müdafiə Nazirliyinin postları olmayacaq"
TFF-dən seçki açıqlaması: "İstəsələr belə, xeyri yoxdur" - "60 gündən tez seçki ola bilməz"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
FED yeni qərarını açıqladı
İsrail ordusu Nusayrat düşərgəsinə hücum edib - 1 ölü, 5 yaralı var
Lənkəran Regional Elmi Mərkəzində “Şəkinin ədəbi-mədəni mühiti və folklor” mövzusunda tədbir keçirilib - FOTOLAR
İşə düzəltmə və... - İcra başçısının adı sensasion məhkəmə işində hallandı: "134 mini və 20 min manatı ona verdim..."
Qazaxıstanda Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqları keçiriləcək - Tokayev anons verdi
Məhkəmə Qubad İbadoğlu haqqında daha bir qərar verdi
Prezident İlham Əliyev BMT Baş katibinin köməkçisini qəbul edib
Netanyahu yenə meydan oxudu: "Ora girəcəyik, başqa yolumuz yoxdur" - "Məhkəmənin qərarı bizim üçün yox hökmündədir"
Silahlı şəxs saxlanılıb - Hədə-qorxu gəldiyi üçün
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
Könül Mehtiyeva Avropa çempionatının finalına təyinat alıb
VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu: İlham Əliyev çıxış edib (TAM MƏTN, FOTOLAR)
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Baş direktor, müavini və şöbə müdiri... - Səhiyyə sahəsində yeni əməliyyat olub, saxlanılanlar var (ADLAR, Yenilənib
Bakının Nizami rayonunda dərəbəylikdir - İcra Hakimiyyətindən xəbərə reaksiya (FOTOLAR, YENİLƏNİB)
Prezident İlham Əliyev Zuhair Əlhartini ilə görüşüb (Yenilənib)