İsrail məşhur savaş taktikasını seçdi: İran bu istiqamətlərdən mühasirəyə alınır – Kohenin şifrələri
20-04-2023 [12:05]
Turan Rzayev,
Politoloq
***
İran-İsrail rəsmi olaraq müharibə vəziyyətində olmasa da, iki ölkə faktiki olaraq diplomatik siyasi sahədə proksi müharibə aparır. Bunu tərəflərin atdığı son addımlar fonunda da görmək olar.
İran İsrailə qarşı daha çox iki ənənəvi taktika ilə mübarizə aparır:
Birincisi, İran Yaxın Şərqdə maliyyələşdirdiyi dini, hərbi, radikal qruplaşmalar üzərindən İsrailə vaxtaşırı raket zərbələri endirir və ya terror aktları həyata keçirir.
İkincisi, rəsmi Tehran İsraillə sıx əməkdaşlıq edən və ya əməkdaşlıq etməkdə maraqlı olan ölkələri ya təhdid edir, ya da daxili sabitliyini pozmaq üçün ideoloji fəaliyyətə başlayır. Tehranın son zamanlar Azərbaycana qarşı sərgilədiyi mövqenin əsasını da bu təşkil edir.
İrandan fərqli olaraq İsrail daha təmkinli davranır. Rəsmi Təl-Əviv İranın zəifliklərini müəyyən edir, öyrənir, daha sonra bunu siyasi dividentlərə çevirir.
Bir müddət öncə İranın ölkədaxili və xaricdə yerləşən hərbi, strateji obyektlərinə aviasiya zərbələri endirildi. Zərbələrin kim tərəfindən endirildiyi məlum olmasa da, oxlar İsraili göstərirdi.
Təl-Əviv bu yolla, əslində, İranın diqqətini yayındırmağı planlaşdırırdı. Prinsip etibarilə də buna nail oldu. Belə ki, həmin aviazərbələrdən sonra İran hələ də növbəti ehtimal zərbələrin qarşısını almaq üçün qabaqlayıcı tədbirlər görür. İsrail isə İrana qarşı əsl planını ustaca icra edir.
İsrailin İrana qarşı proksi müharibəsində 2 nüans diqqət çəkir:
Birincisi, İranın xaricdəki müxalif qruplarından rejimə qarşı istifadə etmək. Hazırda İranın xaricində mövcud teokratik rejimə iki müxalif qrup – Şah tərəfdarları və Respublikaçılar var. Təl-Əviv bu iki müxalif qrupu tək cəbhədə birləşdirmək və mövcud rejimə alternativ güclü bir qüvvə yaratmaq istəyir.
Təl-Əvivin bu istiqamətdə İranın devrilmiş şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin oğlu vəliəhd şahzadə Rza Pəhləvi ilə təmaslar qurması diqqət çəkir. Qısa desək, İsrail Pəhləvinin “seçilmiş monarx” ideyasını dəstəkləyərək İrana qarşı ən ciddi zərbəni vurmağı planlaşdırır.
İkincisi, İsrail İrandan fərqli olaraq həm də çoxşaxəli və detallı mübarizəyə üstünlük verir. Təl-Əviv anlayır ki, Rza Pəhləvi üzərindən xaricdəki müxalif qrupları bir araya gətirib Tehrana qarşı ciddi təzyiq imkanı əldə etsə də, İran daxilində heç də hər kəs pəhləviləri sevmir. Reallıq ondan ibarətdir ki, İrandakı müxalif türk siyasi elitası mövcud hakimiyyət qədər pəhləvilərə də nifrət edir.
İsrail həm Güney Azərbaycan, həm də Xorasan türklərinə təsir edəcək alternativ vasitələrə əl atır. Bu mənada İsrail dövlətinin xarici işlər naziri Eli Kohenin Azərbaycan və Türkmənistana səfərləri diqqət çəkir. Təl-Əviv Güney Azərbaycan türklərinin Azərbaycana və Azərbaycan Prezidentinə rəğbətini yaxşı bilir. Bu mənada Bakı-Təl-Əviv yaxınlaşması həm də bu kontekstdə diqqət çəkir. Düzdür, Azərbaycan ehtimal İsrail-İran toqquşmasında tərəfsiz qalıb, ərazisindən istifadəyə icazə verməsə də, Güney Azərbaycan məsələsində dəstək verə bilər.
Mümkündür ki, İsrailin xarici işlər naziri Eli Kohenin Türkmənistana səfəri də məhz eyni məntiqə söykənir. Belə ki, İsrailin Türkmənistanda açacağı səfirlik İranın şimal-şərq sərhədinə 15 mil məsafədə olacaq. Bu İran İslam Respublikasına ən yaxın yəhudi mərkəzi olacaq. Təl-Əviv Türkmənistan üzərindən Xorasan türklərinə təsir imkanı əldə etmək istəyir.
Nəticə etibarilə İsrailin İrana qarşı Azərbaycan və Türkmənistanla əməkdaşlıq etməsi bu ölkənin “Turan” taktikası kimi qiymətləndirmək olar. Təl-Əviv günbəgün bir hilal kimi Tehranı mühasirəyə alır.
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ermənilər silahlarını təhvil verir: 6 zirehli texnika, 800-dən çox atıcı silah və...
Ceyhun Bayramovla Lavrov ABŞ-da bir araya gəldi: "Hazırda Rusiya sülhməramlıları ilə koordinasiya edilərək..."
YALTAQLIĞIN ANATOMİYASI
Nyu-Yorkda TDT XİN başçılarının görüşü keçirilib
Buraxılış imtahanlarının proqramları açıqlandı - DETALLAR
"Siz Allah, icraçı direktorun bu çıxışına qulaq asın və..." - Aygün Əliyevanın "ikibaşlı çıxışı" narazılıq yaratdı (VİDEO)
Azercell-in dəstəklədiyi milli komanda Yeniyetmələrin Avropa İnformatika Olimipadasından nailiyyətlə vətənə dönüb
Rusiya donanmasının qərargahına raket zərbəsi endirilib - Qubernatordan sakinlərə xəbərdarlıq
Şuşada traktor minaya düşüb, yaralı var - Açıqlama (Yenilənib)
Prezidentin köməkçisi: “Azərbaycan yaralı erməni əsgərlərinə tibbi yardım göstərməyə hazırdır”
Kriştianu Ronaldo ərəblərin milli geyimində - FOTO
“Biz həmişə sizinləyik!” bədii-sənədli filmin İmişlidə təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Rəsmi Moskva Varşavaya "barmaq silkələdi": "Polşaya qarşı hazır vəziyyətdəyik, əgər hər hansı..."
Daxili İşlər Nazirliyindən xəbərdarlıq: "Bu mesajlara inanmayın!"
Erməni faşizmini Qarabağda dəfn edirik: Melkonyanın faciə saydığı gün yetişdi - Kitab bağlanır...
İspaniya polisi 18 dövlətin dəstəyi ilə mafiyaya qarşı əməliyyat keçirdi: bu ölkələrin mafiya üzvləri saxlanıldı - SİYAHI
Ərəblər "Fənərbağça"nın sabiq baş məşqçisini qovur
BQXK maşınları erməni yaralılarını götürmək üçün Xocavənd istiqamətinə hərəkət edir - FOTO
Məşhur Ukraynalı müğənni: "Ömrüm boyu türk milləti üçün savaşacağam"
Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirləri... - Vaqif Şadlinski yazır
Akşener "İmamoğlu və Yavaşa qarşı blef edirsiniz?" sualına belı cavab verdi: "Çox ayıb şeylər danışırlar"
Cəlilabadda məktəbin əmlakı ələ keçirilib
Sabah bölgələrə yağış yağacaq
Polis Robert Koçaryanı saxlayıb
Türkiyə Dünya Bankından 895,7 milyon avro kredit götürüb - Məqsəd
Rəsmi Bakıdan anons verildi: “Silahı yerə qoyan Qarabağ separatçılarına mümkün amnistiya nəzərdən keçirilir”
"Əgər Adil Vəliyev və onun kimiləri ölkəni bəyənmirlərsə..." - Deputat və vəkil icra başçısını "topa tutdu"
Konfrans Liqasında tarixi oyun: 3-0-dan sonra oyunu elə çevirdilər kii... - FOTOLAR
BMT toplantısına damğa vuran seks iddiaları: "Diplomatlar fahişələrə 3 mindən 100 min dollara qədər pul xərcləyirdi..."
PKK-nın iki tanınmış üzvü təslim olub - Nazirdən açıqlama
Tanınmış aktrisanın yeni görkəmi maraq doğurub - FOTOLAR
Şəhidin dəfn mərasimində gülən biznesmen kimdir? - VİDEO
Türkiyəli müğənni özünü tanınmaz hala saldı - FOTO
Azərbaycan nefti cüzi ucuzlaşıb
BMT Təhlükəsizlik Şurası Qarabağa görə toplandı, heç bir sənəd qəbul edilmədi - Azərbaycana qarşı hansı ölkələr çıxıb?
Qarabağ bölgəsində yaşayan ermənilərə ərzaq göndərilib