KTMT gəlir, Bakı tədbir görür: Prezidentin Qazaxıstan səfərinin pərdəarxası – Təhlil
11-04-2023 [13:22]
Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstan Respublikasına rəsmi səfəri aprelin 10-da başa çatıb.
İstər Prezidentin keçirdiyi görüşlər, istər imzalanan yeni razılaşmalar, istərsə də çıxışı zamanı qeyd etdiyi məqamlar baxımından səfər həm məhsuldar alındı, həm də kifayət qədər diqqət çəkdi.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri, o cümlədən regionun türk dövlətləri ilə münasibətlərə əhəmiyyət verir. Son illərdə Prezident İlham Əliyevin Mərkəzi Asiya ölkələrinə səfərlər etməsi də bunu təsdiqləyir. Öz növbəsində region dövlətlərinin başçılarının da Azərbaycana səfərlərinin müntəzəm xarakter alması ölkəmizə diqqətin artdığının göstəricisidir.
Azərbaycanın sıx, tarixi əlaqələrə malik olduğu türk dövlətlərindən biri də məhz Qazaxıstandır. Hər iki ölkə xalqları arasında köklü tarixi, mədəni və dini ortaqlıqlar, əlaqələr var. Təsadüfi deyil ki, bu gün Qazaxıstanda iki yüz minə qədər azərbaycanlı yaşayır.
Azərbaycanın dövlət başçısı İlham Əliyevin Qazaxıstana son səfəri 2022-ci il oktyabrın 13-14-də Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri üzrə Müşavirənin VI Zirvə Toplantısı çərçivəsində baş tutub. Ötən il avqustun 24-də isə Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev ölkəmizə rəsmi səfər edib. Dövlət başçılarının qarşılıqlı səfərləri həm də iki ölkənin bir-birinə verdiyi önəmin real göstəricisidir.
Qazaxıstan və Zəngəzur dəhlizi
Regionda yaranmış yeni reallıqlar çərçivəsində nəqliyyat-kommunikasiya xətlərinin açılması istiqamətində aparılan işlər və postmünaqişə dövrünün reallığı olan Zəngəzur dəhlizi Mərkəzi Asiya regionu, o cümlədən Qazaxıstan üçün də yeni fürsətlər yaradır. Ölkələrimizin maraqları bu məsələdə də üst-üstə düşür.
Tarixi ipək yolunun restavrasiyası mahiyyətini daşıyan Çinin “Bir kəmər bir yol” layihəsi çərçivəsində Qazaxıstan da, Azərbaycan da kifayət qədər mühüm əhəmiyyətə malikdir. Xüsusilə Zəngəzur dəhlizi bu layihənin əsas şah damarı hesab edilir.
Dəhlizin açılması şərq-qərb enerji daşıyıcılığı və nəqliyyat-logistika kimi məsələlərdə mühüm dividentlərin əldə edilməsi deməkdir. Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayevlə mətbuata bəyanatında bildirib ki, ötən ilin avqust ayında Bakıda qəbul edilmiş qərarlar bu gün artıq reallaşır. Söhbət Qazaxıstan neftinin Azərbaycandan keçməklə tranzitinin başlanması, Orta Dəhlizin imkanlarını tam həcmdə səfərbər etmək üçün ölkələrimizin nəqliyyat-logistika infrastrukturlarının birləşdirilməsindən gedir.
Rəsmi Bakı Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda Qərbin enerji ehtiyacını yaxşı bilir. Təkbaşına bu ehtiyacı qarşılaya bilməyəcəyinin də fərqindədir. Azərbaycan Qazaxıstan neft və qazının mövcud kəmərlərə qoşularaq Avropa bazarına çıxarılması ilə nəql edilən enerjinin həcmini artırmaq istəyir. Bu öz növbəsində Qazaxıstanın da maraqlarına uyğundur.
Bakı KTMT-ni kənarda saxlamaq istəyir
Prezidentin Qazaxıstan səfəri həm də KTMT missiyasının Ermənistana gəlməsi fonunda diqqət çəkir. Rəsmi İrəvan Avropa İttifaqının mülki missiyasının ardınca indi də KTMT missiyasını ölkəyə dəvət edir. Paşinyan administrasiyası hər nə qədər bu addımı Avropa İttifaqının mülki missiyasından narahat olduqları ilə əlaqələndirsələr də əsas məqsədin bu yolla regiona kənar qüvvələrin gətirilməsi olduğu aydındır.
Bütün bunları nəzərə alsaq demək olar ki, Prezidentin nə Qazaxıstana, nə də bundan öncə Tacikistana səfəri təsadüfi deyil. Yəni səfərin bir məqsədi də KTMT üzvü olan ölkələr ilə təmasları sıxlaşdırmaq, münasibətləri inkişaf etdirmək və eynilə 44 günlük müharibə zamanı olduğu kimi KTMT ehtimal gərginlik zamanı müdaxiləsinin qarşısını almaqdır. Nəzərə alsaq ki, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında yekun sülh müqaviləsi imzalanmayıb, bu, iki ölkə arasında real müharibə vəziyyətinin davam etməsi deməkdir. Yəni tərəflər hər an yenidən hərbi toqquşmalara başlaya bilər.
Təsadüfi deyil ki, Prezident də çıxışı zamanı “Ermənistanla sülh müqaviləsi üzərində iş başlanıb, amma bizim istədiyimiz kimi rəvan getmir” deyib. Əslində bununla Prezident qazaxıstanlı həmkarının diqqətinə həm də regionda gərginliyin istənilən an başlaya biləcəyini çatdırıb. Bu həm də fors-major vəziyyətdə Qazaxıstanın da seçim etməli olacağı mesajı idi.
Nəticə etibarilə ölkə başçısı Ermənistanın nə etmək istədiyinin fərqindədir və buna görə də indidən bunun qarşısını almaq üçün diplomatik fəaliyyətə başlayıb.
Turan Rzayev
Politoloq
MİA.AZ
Akşeneri kim əvəzləyəcək? - İYİ Partiyası gərgin qutrultaya gedir
Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb - Səbəb
Qəzzada daha jurnalist həlak olub
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
"Poz-Qazan” layihəsi millətin cibinə necə girir? - VİDEO
Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdama gedib - (Yenilənib)
NAXÇIVANIN BAŞ NAZİRİ VƏZİFƏDƏN AZAD OLUNDU- Yeni təyinat (FOTO)
ABŞ Ukraynaya uzaqmənzilli raketlərin gizli şəkildə çatdırılmasını təsdiqləyib: "Bu, Rusiyanın..."
SÜDDƏ QUŞ QRİPİ AŞKARLANIB
Kosmosda silahlanma... - Rusiya qətnamayə veto qoyub
Azərbaycan Ordusunda komanda qərargah təlimləri keçirilir - VİDEO
20 minə yaxın bakalavr magistraturaya imtahan verəcək - Bu tarixdə
Müğənni: "Bunu kimə desəm deyər ki, sənə ayıb olsun!"
Almaniya prezidenti CHP lideri ilə almanca danışdı və belə dedi: "Mükəmməl alman!" - 50 dəqiqəlik qapalı görüş olub (FOTO)
İsrail Hərbi Şurası HƏMAS-la görüşəcək - Yeni təklif hazırlanıb
"Google" İsrailə etiraz edən daha 20 əməkdaşını işdən çıxarıb
Millimiz bu gün Özbəkistan komandası ilə qarşılaşacaq
Yusif Yazıçının komandası uduzub
Azərbaycan nefti bahalaşır
Macarıstanın xarici işlər və ticarət naziri Azərbaycana gəib
Məşhur məşqçi xəstəxanaya yerləşdirilib - Səbəb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Trabzonspor" rəqibini 3 qolla keçib
Gədəbəy rayon sakini Gəncədə bıçaqlandı
Əli Əsədov daha bir qərar imzaladı
İlham Əliyevlə Sadır Japarov Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılışında - FOTOLAR
Dövlət Aqrar Kolleci publik hüquqi şəxs yaradılıb - Hökumətdən qərar
Şuşaya ilkin mərhələdə 50 ailə köçürüləcək
Azərbaycan-Əlcəzair enerji əməkdaşlığı müzakirə edilib
Spiker 830 min manatlıq kompüter alır: mağazalardakı satışdan niyə baha alınır? - DETALLAR AÇIQLANDI (FOTOLAR, Yenilənib)
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
Türkiyənin ilk astronavtı Azərbaycana gələcək
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Bülent Uyğun: "Avrokuboklara getmək şansımız çox yüksəkdir”
Sabiq nazir 75 yaşında vəfat edib
Sabiq icra başçısı yenidən hakim qarşısında - İki şirkətin üzərindən həbs götürüldü
Konqoda "meymun çiçəyi" virusu yayılıb - Xəbərdarlıq
Türkiyədə daha bir terrorçu tutulub