Üç gün əvvəl Ədliyyə Nazirliyi (ƏN) Respublikaçı Alternativ Partiyasının (REAL) dövlət qeydiyyatına alınması ilə bağlı müraciətini mənfi cavablandırıb.

Mia.az xəbər verir ki, bu barədə təşkilatın sədri İlqar Məmmədov özü məlumat verib. Partiya rəhbəri bildirib ki, ƏN REAL-ın müraciətdə təqdim etdiyi 5 min 100 nəfərlik üzvdən yalnız 463 nəfəri keçərli sayıb: “Ədliyyə Nazirliyindən deyirlər ki, “reyestrdə adlarını göstərdiyiniz üzvlərlə əlaqə saxladıq, 986 nəfər partiyaya üzv olmadığını bildirdi”. Daha 1058 nəfərin telefon nömrəsi kimi ofisinizin nömrəsini göstərmisiniz, bunu isə məqbul saymırıq. 2527 nəfər barədə məlumatlar Əhalinin Dövlət Reyestrində tapılmadı. Nəhayət, 68 nəfərin adı təkrar gedib, 16 nəfər isə ölüb. Beləliklə, Partiyamızın siyahısında cəmi 463 nəfərin adı “keçərli” oldu. Qanuna əsasən, növbəti 30 gün ərzində ya 4500+ nəfərin məlumatlarını “düzəltməli”, ya da eyni qədər yeni üzv toplamalı, ya da partiyanı buraxmalıyıq. Bu həftə qərarımız haqda ictimaiyyətə məlumat verəcəyik”.

Qeyd edək ki, 2023-cü il yanvarın 11-dən etibarən Azərbaycanda “Siyasi partiyalar haqqında” yeni qanun qüvvəyə minib. Qanunla partiyanın dövlət qeydiyyatına alınması üçün yeni tələblər müəyyənləşib. Belə ki, dövlət qeydiyyatı üçün partiyanın azı 5 min üzvü olmalıdır. Partiyalar müraciətlərində bu üzvlərlə bağlı da anket məlumatlarını ƏN-ə təqdim etməlidir.

Müxalif siyasi partiyalar və bir sıra beynəxalq təşkilatlar “Siyasi partiyalar haqqında” yeni qanunun demokratik olmadığını və ölkədəki rəqabət mühitinə mənfi təsir etdiyini bildiriblər.

REAL Partiyası Ədliyyə Nazirliyinin cavabı ilə qane olmur. Təşkilat səlahiyyətliləri bildirirlər ki, üzv sayı ilə bağlı nazirliyin arqumentləri tutarlı deyil. Bununla bağlı ƏN-in müvafiq şöbəsinə partiya sədri məktub ünvanlayıb, detallı izah istəyir. Eyni zamanda, REAL qarşıdakı bir ay müddətində yenidən üzv sayı ilə bağlı sənədləri toplayıb nazirliyə göndərmək niyyətindədir.

REAL nazirliyin bu qərarını siyasi qərar sayır və hakimiyyəti təşkilata təzyiqdə günahlandırır. Bəzi sosial şəbəkə istifadəçiləri, ictimai fəallar isə REAL-a qarşı ittihamlar səsləndirirlər.

Mia.az bildirir ki, baş verənlərlə bağlı AYNA-nın suallarını cavablandıran REAL Siyasi Komitəsinin üzvü Natiq Cəfərli təşkilata qarşı ittihamların əsaslı olmadığını qeyd edib.

- Partiyanızı qınayırlar ki, “hakimiyyətlə dialoqa da getdilər, amma nəticə olmadı”, yaxud da, “hakimiyyət REAL-ı sadəcə istifadə etdi, kənara atdı” və s. Bu fikirlərlə razısınızmı?

- Təbii ki, razı deyiləm. Bunu deyənlər 30 ildir öz şəxsi məqsədləri naminə hakimiyyətlə gizli formada anlaşan insanlardır, yaxud da həmin çevrələrdə olanlardır. Hakimiyyətlə dialoqun məqsədi şəxsi dividend qazanmaq deyildi. Məqsəd Azərbaycanda sivil siyasi münasibətlərin yaranmasına, iqtidar-müxalifət münasibətlərinin sağlam təməllər üzərində inşa edilməsinə, müxtəlif təkliflərin birbaşa hakimiyyət nümayəndələri ilə açıq müzakirəsinin təşkil edilməsinə nail olmaq idi. Bununla bağlı biz onlarla rəsmi açıqlamalar vermişik. Hakimiyyətlə 5-6 məsələ üzərində danışıqlar olub və müəyyən pozitiv məqamlar müşahidə edilir. Hakimiyyət tərəfindən həddən artıq nəzərə alınmayan məsələlər də olub. Yəni dialoqun ümumi məqsədi bunlar olub.

- Amma bu açıqlamalarınızı qəbul etmirlər...

- Həmin ittihamları səsləndirənlər, çox güman ki, dialoqdan şəxsi maraqları naminə istifadə ediblər. Bizim şəxsi mənafe üçün dialoq məqsədimiz, addımlarımız, amalımız olmayıb. Ölkədə fundamental məsələlərin həlli üçün, öz təkliflərimizi səsləndirmək üçün dialoq platformasından istifadə etmişik. İndiki məqamda Ədliyyə Nazirliyi üzvlərlə bağlı təqdim etdiyimiz siyahını öz dünya görüşünə, hüquq anlayışına görə “keçərli saymadı”. Burada çox ciddi hüquqi nihilizm və boşluqlar var. Həmin boşluqların doldurulması Ədliyyə Nazirliyinin boynunun borcudur. Nazirlik REAL-a və cəmiyyətə necə, hansı dormada sübut edəcək ki, prosesi şəffaf aparıblar. Bizə ümumi rəqəmlər təqdim edilib. Bunun da heç bir əsaslandırması yoxdur, çatışmazlığın nələr olduğu açıqlanmayıb.

Ümumiyyətlə, üzvlərə zəng etməyin, bu anlayışın da qanunda heç bir hüquqi izahı yoxdur. Qanun deyir ki, reyestr məlumatları yoxlanmalıdır. Bunun üçün Ədliyyə Nazirliyinin əlində baza var. Orada yazılmayıb ki, 5 min, 6 min üzvə bir-bir zəng edib partiya üzvü olub-olmamasını dəqiqləşdirmək lazımdır. Hakim YAP-ın deyilənə görə, 800 min üzvü var. Ədliyyə Nazirliyi bütün partiyalara eyni yanaşacaqsa, həmin məntiqlə 800 min insana zəng etməlidir. Bu, normaldırmı? Ümumiyyətlə, zaman etibarilə mümkündürmü? Nazirlik bunu bizə necə izah edəcək? Ona görə də hesab edirəm ki, nazirliyin addımı absurddur.

- Yenə dialoq məsələsinə qayıdım, ittihamlar arasında “REAL dialoqa getdiyi üçün zənn edirdi ki, hakimiyyət onlara toxunmayacaq” ifadəsi də var. Ümumi rəy bundan ibarətdir ki, REAL dialoqa getməmişdən əvvəl bunu hesablamalı idi...

- Yenə deyirəm, dialoqun məqsədi ölkədə sivil siyasi münasibətlərin bərqərar olunmasına hesablanmışdı. Buna nə qədər nail olduq-olmadıq, başqa məsələdir. Bu istəyimiz baş tutmadısa, bu, REAL-ın günahı deyil. Nəzərə almaq lazımdır ki, dialoq iki tərəf arasında aparılır. Hakimiyyət təklifləri qəbul etmədisə, bunun günahını REAL-a yükləmək nə dərəcədə doğrudur?

Bir neçə qanun layihəsi hazırladıq, təqdim etdik. Yeri gəlmişkən, Milli Məclisdə qeydiyyatdan keçmiş, amma müzakirəyə çıxarılmamış 4 qanun layihəmiz var. Bu da dialoqun nəticələrindən biri idi. Amma bizdən asılı olmayan məsələlər var. Sivil siyasi münasibətlərin qurulması üçün əlimizdən gələni etdik, amma qarşı tərəfin, yəni hakimiyyətin də addımlarını hamı gördü. İndi Ədliyyə Nazirliyi atdığı addımın hüquqi izahını verməyə mükəlləfdir.

- REAL rəsmi məktub ünvanlayıb, detallı cavab istəyir. Sizcə, hansı cavab veriləcək?

- Biz məktubda Ədliyyə Nazirliyinin “yetərsiz” saydığı rəqəmlərin izahını, həmin üzvlərin adbaad göstərilməsini tələb etdik. Bu, bizim haqqımızdır. Biz nə bilək ki, Ədliyyə Nazirliyindən kimə zəng edilib, hansı reyestr məlumatlarını tapa bilməyiblər. Deyirlər ki, 2500-dən artıq üzvümüzün reyestr məlumatını tapa bilməyiblər. Bu, necə ola bilər? Yaxud da bu, bizim günahımız deyil. Necə biz nazirliyə adbaad təqdim etmişik, nazirlik də elə dəqiqliklə cavab versin. İndi “top” Ədliyyə Nazirliyindədir. Məntiq də, qanun da deyir ki, nazirliyin detallı cavab vermək borcudur. Məsələn, zəng etmədikləri onlarla üzvümüz var. Zəng etmədiklərini üzv sayırlar, yoxsa yox? Sədr İlqar Məmmədova, Erkin Qədirliyə zəng olunmayıb. Demək istədiyim odur ki, çox ciddi nihilizm yaranıb.

Yeddi aydan çoxdur ki, üzvlük kampaniyası aparmışıq, onlarla sayda görüşlərimiz olub, 20-dən çox regionlara səfərlər etdik. Bu müddətdə üzvlərimizdən 16 nəfəri vəfat edib. Bu da normaldır. 5200-ə yaxın üzvdən 16 nəfərin dünyasını dəyişməsi qəbahətdirmi? Amma bunu sensasiyaya çevirirlər, REAL-ı ittiham edirlər. Vallah, gülməli məqamdır.

- Daha bir fikir var ki, hakimiyyət indi REAL-ın qeydiyyatına problem yaratmaqla təşkilata təzyiq görüntüsü yaradır, əslində isə Ədliyyə Nazirliyi REAL-ın üzv siyahısını təsdiqləyəcək, qeydiyyatını saxlayacaq. Bir növ hakimiyyət partiyalarla bağlı addımına bu vasitə ilə legitimlik qazandırır. Bu fikirləri necə qiymətləndirirsiniz?

- Yenə yuxarıda dediyim çevrələrin ittihamlarıdır. Bunlar 30 ildir siyasi səhnədə belə oyunlar qurublar, indi elə bilirlər ki, hamı onlar kimi oynayır. Mən onları qınamıram. Çünki 30 ildir siyasətlə belə məşğul olublar, gördükləri budur. Hakimiyyətlə açıq və ya gizli formada bu cür anlaşıblar. Bunlar elə bilirlər ki, indi REAL bu oyunu oynayır.Yox, elə deyil. Bəyan etmişik ki, bu, siyasi qərardır. Yenidən bir ay müddətində üzvlərin sayı ilə bağlı sənədləri təqdim edəcəyik. Bundan sonra hansı qərarı verəcəklər, qeydiyyatı saxlayacaqlar, saxlamayacaqlar, bunu deyə bilmərəm.

- REAL-ın partiya olaraq buraxılması realdırmı?

- Hər şey ola bilər. İndiki situasiyada mümkündür. Lakin bunun da riskləri var ki, hökumətin özü də bu barədə düşünməlidir. REAL-ın qeydiyyatını əsassız olaraq ləğv etsələr, dərhal Erkin Qədirli deputat mandatından imtina edəcək. Bu, REAL-ın qərarıdır. Partiyaya qarşı təzyiqə, qeydiyyatımıza əngələ bu yolla cavab verəcəyik. Bununla da Erkin bəy Avropa Şurasındakı təmsilçiliyini itirəcək. Onun üç ildir deputat olaraq Azərbaycana qazandırdığı imic yerlə bir olacaq. 20 ildən sonra ilk dəfədir ki, Avropa Şurası Parlament Assambleyasında səsverməyə iqtidar nümayəndələri ilə eyni yanaşmayan deputatımız var. Məsələn, Ukrayna məsələsində Rusiyanın əleyhinə səs verən Erkin bəy idi. Hansı ki, bu, Avropada geniş əks-səda yaratmışdı. Bundan başqa, AŞPA-da kvotalara görə yox, Erkin özünün fəaliyyətinə görə Prosedurlar Komissiyası kimi çox vacib komissiyaya sədr müavini seçilib. Bu, uzun illərdir Azərbaycanın nail olmaq istədiyi məsələ idi ki, Erkin bunu bacardı.

Demək istəyirəm ki, REAL-ın bir deputatının fəaliyyəti Azərbaycana əlavə dividendlər qazandırıb. Erkinin deputat mandatından imtina etməsi kimi məsələnin riskini hakimiyyət gözə almalıdır. Əgər REAL-ın qeydiyyatını saxlamasalar, mandatdan imtina Avropa və dünya mediasında geniş ajiotaja səbəb olacaq.

MİA.AZ