Dünya düzəni dəyişir? - Elxan Şahinoğlu yazır
29-03-2023 [11:11]
Elxan Şahinoğlu
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir.
Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür.
Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində, bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib.
Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir.
Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
General Ermənistanla sərhədə: döyüş hazırlığı yoxlanıldı, yeni tapşırıqlar verildi - VİDEO
Prezident İlham Əliyev Thonqlun Sisulitə məktub göndərib - Mətn
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Bakıda “Kalaşnikov” satmaq istəyən yevlaxlı tutuldu - FOTOLAR
BMT: "Qəzza xalqı ölüm, dağıntı və xəstəlik çəmbərində yaşayır" - "Ümidlər puça çıxdı"
AVRO-2024-də püşkatma: bu gün Türkiyənin rəqibləri müəyyənləşəcək
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Qəzzada daha 3 jurnalist həlak olub
Ərdoğan sammitdə: "Qəzzada baş verənlər müharibə cinayətidir"
“Azəriqaz” İB-nin rəsmisi: “Azəristilik” ASC və “Azəriqaz” İB arasında ciddi olaraq problem yoxdur” - VİDEO/FOTOLAR
BAKIDA SABİQ BANK RƏHBƏRİ HƏBS OLUNDU - Məhkəmə zalında
“Kənd Evi” İctimai iaşə müəssisəsinin fəaliyyəti dayandırılıb
Lavrov "vəziyyət çox ciddidir" dedi və..." - "Blinken və Borel buradan qaçdı, onlar qorxaqdır, ancaq mən buradayam!"
Qarabağ zonasında daha 7143 hektar ərazi minadan təmizlənib
Rusiya Müdafiə naziri: "Ukrayna 6 aylıq əks-hücumda 125 min əsgər və 16 min texnika itirib"
Naxçıvanda 11 məktəbə direktor təyin olunub - "25 vakant yer üçün 55 namizəd iştirak edib"
Əli Əsədov nazirliklərə tapşırıq verdi - Sərəncam
"Qalatasaray"ın keçmiş futbolçusu hər yerə arvadı ilə getdiyini dedi və... -"Onu nə döydüm, nə hədələdim..."
Elektron Təhlükəsizlik Xidməti ABŞ-ın “Fortinet” şirkəti ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb
Sahibə Qafarova Çexiyaya gedib
Rəsmi Moskva: "ABŞ mərkəzli dünyanın sonu yaxınlaşır" - "Dünya iqtisadiyyatı tək ABŞ deyil..."
Ceyhun Bayramov daha bir nazirlə müzakirə aparıb - Açıqlama
KASIBÇILIĞIN ÜZÜ QARA OLSUN...
İnfarkt keçirən basketbolçu aktiv idmana dönür - Açıqlama
Quterreş: "Qəzzada əməliyyatların başlamasına təəssüflənirəm"
Yalçın Hüseynovun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
MMC rəhbərinə KTN-də vəzifə verilib
BMT rəsmisi: "Yer üzündəki cəhənnəm Qəzzaya döndü"
TƏBİB: "Ölkədə qızılcaya yoluxma sayında artım müşahidə olunur"
Məşhur model lüt şəklini yaydı - FOTOLAR
Jurnalist Nərgiz Absalamova həbs edildi - Səbəb (Yenilənib)
“Digital.Azerbaijan” brendi təqdim olunub
Suriyada daha 2 terrorçu zərərsizləşdirilib
Azərbaycan Türkiyənin zəlzələ bölgəsinə növbəti yardım göndərib
Əlliyə yaxın şəxsi aldadan şəxs saxlanılıb
Tərtər rayonunda xeyli sayda sursat aşkarlanıb - FOTOLAR
"Azercell Telecom" BMT-nin Qlobal Sazişinə qoşulub
Türk aktrisa Səudiyyədəki tədbirə belə geyimdə qatıldı - FOTO