Vahid TAĞIYEV

***

Düşünürəm ki, kimlər üçün ümumi sözlər kimi səslənsə də, rəhbər vəzifəyə təyin edilən, yaxud bu arzuda olan insanlar, ilk növbədə, özləri analiz, təhlil etmək qabiliyyətinə, mədəniyyətə malik olmalıdır ki, o bu işə layiqdirmi, bu sahədə cəmiyyətə faydalı ola biləcəkmi?

Bu, nə qədər mücərrəd, pafoslu kimi səslənsə də, məncə, bir çox problemlərin həlli üçün əsasdır, vacibdir.

Nə üçün insanlar vəzifəyə bu qədər çox can atırlar? Hətta nə olur olsun, ən azı bir qurum, təşkilat, yaxud komissiyada rəhbər olsun, səlahiyyətləri olsun və s.

Əgər rəhbərlik etmək istəyən daha yaxşı bacarıq, təşkilatçılıqla keyfiyyətli nəticələrə, vətəndaş məmnunluğuna nail olmaq istəyirsə, bu, yalnız təqdirəlayiqdir. Ancaq əsas məsələ odur ki, iddialı olanların nə qədəri belə düşünür, yaxud bu kimi dəyərlərə malikdir?

Bu mövzu aktual olduğu qədər də həssasdır. Bilirəm ki, baxışlar, yanaşmalar da müxtəlifdir. Hətta bu barədə danışana xoş münasibət göstərənin az olması cəmiyyətin inamsızlıq problemidir. Şəxsi mənafe, marağını hər şeydən üstün tutanlar üçün nələrsə deməyin bir əhəmiyyəti, anlamı varmı?...

Ancaq həyat mübarizədir, gələcəyimiz, amallar uğrunda əzmkarlıq mütləq və qaçılmazdir!

Kadrların düzgün seçilib yerləşdirilməsi və rəhbər vəzifələrə gətirilməsi sahəsində ölkə səviyyəsində düşünülmüş mexanizm tətbiq olunur və bunun geriyə dönməzliyi göz qabağındadır. Cəza tədbirləri ilə bərabər bir çox sahələrdə vəzifə tutmaq üçün məsuliyyətin artırılması, müvafiq imtahan, müsahibələr tətbiq olunmasının şahidiyik. Yəni bunlar yüksək səviyyədə idarəetmə orqanları tərəfindən aparılır və kifayət qədər effektivliyi də müşahidə edilir.

Narahatlıq ondadır ki, aşağı səviyyədə - yerli idarəetmə strukturlarında heç bir parametr üzrə uyğun olmayan adamların öz səviyyəsini görmədən, məsuliyyətini anlamadan müxtəlif vasitələrlə vəzifəyə can atması tendensiyası davam edir. Orta səviyyədə bir idarəyə rəhbərlik etmək az qala orada işləyənlərin hər birinin könlündən keçir. Halbuki çoxu həmin sistemdə icra etdiyi ştatın tələblərini icra edə bilmir. 

Bəlkə bunun səbəbini ictimai şüurda kök salmış vərdişlərdə, streotiplərdə axtarmaq lazımdır.

Məsələn:

 - Uzun illər ərzində çox hallarda tutduğu sahəyə uyğun şəxsi keyfiyyəti, bacarıqları olmayanların vəzifələrə irəli çəkilməsi digərlərində də fikir formalaşdırıb ki,  istənilən adam rəhbər ola bilər;

- Sovet dövründən qalma, daha çox pul əldə etməyin əsas yollarından biri vəzifəyə sahib olmaqdır kimi yanaşmanın hələ də aradan tam qalxmaması. İllərlə davam edən belə halların düşüncə tərzindəki fəsadları;

- Şəxsi maraqlarını ümumi mənafedən  üstün tutanların zamanla rəhbər vəzifəyə gətirilməsi insani, mənəvi dəyərləri, prinsip və xarakterik keyfiyyətləri kölgədə qoymuşdur;

- İş yerlərində hər bir işçi üçün hesabatlılıq, nəticəyə görə cavabdehlik, məsuliyyətin müəyyən edilməsi kimi məsələlərin dəqiq təhlillərinin lazımınca aparılmaması fərdlərin öz imkan, qabiliyyətini dərg etməməsinə və fəaliyyəti barədə düşünməməsinə səbəb olub. Tənqidi və yaradıcı düşünmə, özünü dəyərləndirmə prosesi kütləvilik qazanmayıb və s.

Düşünürəm ki, böyük amallar naminə arzuedilən nəticələr onda daha effektli və faydalı olar ki, rəhbər vəzifə arzusunda olanlar öz bacarıq, imkanlarını obyekt qiymətləndirə bilsin, tutmaq istədiyi vəzifəyə layiq olduğuna, fayda verəcəyinə əmin olsun. Bundan ötrü isə hər bir şəxs ali dəyərlərə, vətəninə şərəflə xidmət etmək məsləkinə sahib, peşəkarlığı, vəzifəsi ilə ümumi inkişafa xidmət etmək bacarığına, düşüncəsinə və mədəniyyətinə malik olmalıdır.

Maddiyyat hərisliyi konkret məqsədlidir və tükənəndir. Ancaq faydalı olmaq, inkişafa xidmət etmək vətəndaşlıq missiyasına çevrildikdə bu, tükənməyən, əbədi bir məhəbbətdir. Belə insanların iş fəaliyyəti yaradıcı, əməlləri, şəxsi həyatı da mənalı və gözəl olur. Bunlar daha çox insanın həyat tərzinə çevrildikcə biz daha güclü və qüdrətli oluruq və olacağıq. Belə nümunələr isə tədricən də olsa, daim artmaqdadır.

Bu baxımdan başqa sahələrdə olduğu kimi təhsil sahəsində də örnək olan çoxlu nümunələr göstərmək olar. Bütövlükdə bunlar çox uğurlu bir tendensiya, həm də ölkəmizdə aparılan məqsədyönlü, uğurlu işlərin nəticəsidir.

Mia.az